Советот на СОНК, како највисок орган помеѓу два конгреса, на својата 2-ра редовна седница, одржана на 2-12-2021 година, а согласно Статутот на СОНК, донесе Одлука за објавување на Интерен оглас за избор и именување на претседатели на Регионални одбори на СОНК.
Интерниот оглас за избор и именување на претседатели на Регионални одбори на СОНК, може да се погледне подолу:
Во текот на месец Февруари 2022 година, претседателот на Регионалниот Одбор на СОНК- Куманово, Никола Стојмановски, како член на Комисиите за трансформација на работниот однос во Општините Куманово, Старо Нагоричане, Ранковце, Кратово, Крива Паланка и Липково има потпишано повеќе Записници за трансформација на работниот однос во основните и средните училишта и тоа: за 10 лица од основните и 1 лице од средните училишта.
Воедно, во изминатиот период, претседателот на Регионалниот одбор на СОНК – Куманово го одржа првиот состанок со новоизбраните претседатели на синдикални организации. На работната средба беа избрани членови на Надзорен одбор и нивни заменици, како и членови во Советот на СОНК по структура.
На работната средба се разговараше за проблемите и незадоволството во основно и средно образование. Исто така, се дискутираше за работното време во градинките, кое се разликува во различни установи и за кое треба да се изнајде решение.
Регионалниот одбор на СОНК- Куманово дава силна поддршка на Заклучоците донесени на првата седница на Советот на СОНК и бара утврдување на финален текст на колективните договори за основно и средно образование, нивно потпишување и доследно почитување на истите, во спротивно бара да се отпочне со подготовки за организирање на генерален штрајк.
ПРВОМАЈСКИ ПРОГЛАС
Почитувани членови на Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Република Македонија (СОНК), членови на останатите синдикати, работници, македонска јавност…
Преку овој првомајски проглас сакаме да се обратиме до членовите на СОНК и не само до нив, туку и до сите работници во државата, како и до целата јавност со наше видување на состојбите на работниците од аспект на социјално-економската положба, социјалниот дијалог и партнерство, сигурноста на работното место, безбедноста при работа и т.н.
Одбележувањето на Први мај, меѓународниот празник на трудот, датира уште од пред повеќе од 130 години, односно во спомен и чест на штрајкувачите од Чикаго, кои во 1886 година штрајкувале од први до четврти мај со единствено барање, а тоа е осумчасовно работно време. Штрајкот бил крваво задушен, при што полицијата употребила сила и како резултат на тоа имало и неколку жртви. Водачите на штрајкот биле уапсени, осудени и погубени.
На првиот конгрес на Втората интернационала одржан во 1889 година било одлучено: “Први мај да биде заеднички празник во сите земји, на кој работниците треба да манифестираат единство и солидарност во своите барања за подобрување на својата положба”. Оттогаш, празникот е манифестација на класната солидарност на работниците во светот.
Први мај се слави секаде во светот, некаде со масовни протести, а некаде со првомајски викенд на некое излетничко место, со првомајска скара и музика. Во Македонија нема голема традиција за организирање на големи првомајски протести, освен симболични првомајски маршови или прошетки на некои синдикални организации, со што ќе се одбележи овој ден на работниците. Секако, ние како најголем Синдикат во државата имаме свој став околу ова прашање, дали масовно да се излезе на овој ден и да се протестира, во симболичен број да се маршира или ако е празник да се празнува на начин како што налага нашата традиција.
Нашиот став е дека празникот треба да се празнува, а за работа, секоја организација која се занимава со одбрана и зголемување на правата на работниците има на располагање цела година. И овој наш став да не изгледа гола демагогија, ќе го поткрепиме со неколку аргументи. СОНК во изминативе децении и години конкретно докажуваше и докажува со организирање на протести и штрајкови дека е единствениот Синдикат кој е во состојба тоа да го направи, без лажни закани и ветувања, без правење на сопствен маркетинг, без разлика која политичка опција е на владеење…. Ако постои сомнеж во вистинитоста на овие факти, може многу лесно да се проверат, а и да се присетите која друга работничка организација во последнава деценија – две организирала сериозен протест или штрајк????
Со овој првомајски проглас нашата идеја не беше да се саморекламираме, туку, уште еднаш на ваков начин да го изразиме нашето незадоволство околу положбата на нашите членови во дејностите детска заштита, основно, средно, високо образование, наука и култура. И покрај сите заложби на нашиот Синдикат, во сите споменати дејности заеднички е фактот што тие како едни од најважните дејности во државата, ако не и најважни, се на дното на скалилото на плати во јавниот сектор во државата, а пак и да не зборуваме за надвор од неа, во соседството и пошироко. Во последниве неколку години државата се обиде да направи обид за подобрување на социјалниот статус на оваа категорија на работници, но тоа беше сосема симболично и незадоволително од една страна, како и селективно, од друга страна. Зголемувањето на платите од 5% за детските градинки, основното и средно образование ни одблизу не ги задоволуваат основните потреби за егзистенција, наспроти зголемување на минималната плата на национално ниво од 20%. Ситуацијата во установите од културата и високото образование и науката е уште полоша, од позиција на ниски плати, дури ни без тие 5% зголемување во 2018 година. Ветувањата за зголемување на платите и во 2019 година за дополнителни 5% за СОНК се добродојдени, но процентот е апсолутно неприфатлив, односно низок. СОНК во повеќе наврати укажуваше и бараше усогласување на платите со процентот на зголемување на минималната плата на национално ниво.
Што се однесува до социјалниот дијалог и партнерство, наша проценка е дека во последните неколку години е во континуирано опаѓање. СОНК воопшто не е задоволен од односот на некои министерства кои за многу важни измени на законски решенија не го вклучуваат социјалниот партнер во изготвување на заеднички прифатливи решенија што се во интерес и на работниците и на државата, што впрочем е законска обврска. Исто така, цениме и дека селективниот однос кон одредени синдикати е апсолутно неприфатлив и спротивен на Законот.
За СОНК како грански синдикат и како дел од Конфедерацијата на слободни синдикати (КСС) е исто така неприфатлив игнорантскиот однос на ресорните министерства и на Владата и покрај јавните упатени Барања за остварување на сериозни средби и разговори со што би се затвориле отворените прашања и проблеми. Особено навредува ваквиот однос и покрај низата јавни социјални протести во изминатава година што ги организираше СОНК во рамките на КСС. За ваквиот однос на државата кон релевантни социјални партнери во однос на социјалниот дијалог и партнерство во Македонија даде и Меѓународната Конфедерација на синдикати -ITUC во последниот свој извештај, каде што Македонија е ставена на листата со држави од Африка, каде што правата на работниците секојдневно се кршат.
Севкупно, состојбите на работниците во Македонија се на многу ниско ниво, од аспект на социјален статус и економска сигурност, во однос на социјалниот дијалог и партнерство, во однос на почитување на законите и други правни акти, во однос на сигурноста на работните места, во однос на безбедноста при работа и т.н.
Доколку многу сериозно и многу брзо не се сфатат нашите укажувања, дотолку повеќе надлежните во државата ќе ја сфатат сериозноста и силата на нашиот Синдикат.
Не ја потценувајте одлучноста, силата и единството на членовите на Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Р. Македонија.
Да живее 1-ви мај, меѓународниот ден на работниците, да живее СОНК, да живеат сите прогресивни сили во Македонија !!!
Врз основа на член 55, а во врска со член 30, став 2 од Статутот на СОНК, претседателот на СОНК Јаким Неделков, свика работна средба со претседателите на регионалните одбори на СОНК, која се одржа на 7.03.2015 година.
На работната средба, на која присуствуваа сите претседатели на регионалните одбори на СОНК, претседателот на СОНК со воведно излагање информираше за текот на преговорите со ресорните министерства во врска со Барањата на СОНК, кои се предмет на преговори, а согласно Спогодбата помеѓу СОНК, од една страна и МОН и МТСП од друга страна, потпишана на 3.02.2015 година.
Во подолгото излагање претседателот Неделков истакна дека се водат сериозни преговори со Министерството за образование и наука и Министерството за труд и социјална политика, додека со Министерството за култура и покрај сите обиди и напори од страна на раководството на СОНК и понатаму продолжува молкот, кој е целосно спротивен со законските обврски во делот за социјалното партнерство и социјалниот дијалог. Претседателот на СОНК изрази убедување дека од досегашниот тек на преговорите постигнати се конкретни резултати (не се одбиени дневници за деновите поминати во штрајк; одработувањето на споменатите денови ќе се врши само откако ќе се постигне договор помеѓу СОНК и МОН; не се врши казнување по основ на резултатите од екстерното оценување за јануари и февруари 2015 година што е во согласност со Спогодбата од 3.02.2015 година). Во однос на другите барања со МОН сме многу блиску до взаемно прифатливо решение за рационализација на педагошката евиденција и администрација. Во врска со паричните казни по разни основи во постоечките законски одредби, МОН има дадено предлог за нивно значајно намалување, меѓутоа околу ова прашање СОНК од принципиелни причини, нема да се изјаснува за висина на паричните казни и колку и да се намалува нивниот износ.
Во преговорите со МОН, практично клучно од аспект на СОНК е прашањето во однос на казните по резултати од екстерното оценување во основните и средните училишта. Преговарачкиот тим на СОНК не отстапува од барањето казните да бидат целосно отстранети, а останува на ставот дека има потреба од екстерно оценување, но за истото има доста простор за интервенции, во смисол на подобрување на постоечкиот модел, што во досегашниот дел од преговорите направени се значајни подобрувања.
Последните преговори помеѓу МОН и СОНК на 4.03.2015 година беа чекор напред во целосно доближување на ставовите, со исклучок на прашањето на казните, за кои Министерството побара дополнителни консултации, но со јасно искажано мислење од нивна страна со оптимизам дека, до крајниот рок 15-ти март, ќе има заедничко конечно решение по сите прашања.
Во дискусијата на работната средба учествуваа најголемиот дел од претседателите на регионалните одбори, кои дадоа целосна поддршка на преговарачкиот тим, со очекување истите целосно да завршуват најдоцна до 15-ти март. Врз основа на воведното излагање на претседателот и дискусиите, едногласно беа донесени следниве
З А К Л У Ч О Ц И
Претседателот на СОНК изрази задоволство од покажаното единство во врска со Заклучоците и побара од претседателите на регионалните одбори на СОНК целосно да стојат на позициите на Статутот и Програмата на СОНК, а истото да го бараат и од синдикалните организации во своите региони. Сите поинакви однесувања, за кои се или ќе се обезбедат докази, ќе бидат санкционирани согласно Статутот на СОНК.
Од името на 30.000 членство на Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Република Македонија – СОНК, сакаме да ви испратиме силна поддршка во активностите што ги превзема вашиот синдикат односно Синдикатот на полицијата во Македонија – СПМ. Воедно, сакаме да ве увериме дека вие како членка на Конфедерацијата на слободни синдикати, каде што впрочем и СОНК припаѓа, имате отворена поддршка од сите нас, а особено заради оправданите барања коишто ги упатувате до Министерството за внатрешни работи. Вие, како полициски службеници, кои согласно вашите овластувања треба да ги штитите и спроведувате законите во државата, соочени сте со дејствија против вас од страна на државна институција, што е спротивно на домашните и меѓународните закони и конвенции. Неприфатливо за сите нас е непризнавањето на СПМ од страна на МВР, во однос на сопирање на синдикална членарина, како и пресметките со синдикалните претставници на СПМ. Ова го сметаме за грубо мешање и спречување на синдикално организирање и дејствување. Исто така, неприфатливо е за нас синдикалците, коишто се бориме за почитување и унапредување на правата на работниците, како “награда” за нашите активности да бидеме незаконски распоредувани и деградирани на работното место. Енергично стоиме зад одбрана на правата и интересите на сите работници во државата и гласно протестираме за секакво влијание и мешање на власта на сите нивоа, во синдикалното организирање и дејствување. Полициските службеници, коишто се секогаш први во одбрана на мирот и стабилноста на нашата држава, треба да бидат и први на скалата за награда на вложениот труд. Исто така, социјалниот статус на вработените во МВР треба да биде достоен на тежината и важноста на професијата и работата што ја извршуваат.
СОНК е убеден дека вашиот организиран протест ќе биде успешен и дека вашите оправдани барања ќе бидат слушнати, сериозно сфатени и прифатени од надлежните во државата. Исто така, СОНК смета дека само здружени, единствени и вистински синдикати можат и треба да претставуваат сериозен фактор во државата, коишто ќе бидат почитувани од страна на надлежните. Сметаме дека во духот на вистински социјални партнери, по пат на социјален дијалог, ќе се изнајдат взаемно прифатливи решенија и за Синдикатот на полицијата и за Министерството за внатртешни работи. Во спротивно, за очекување се и дополнителни активности и притисоци од страна на СПМ, кои ќе добијат силна поддршка од СОНК и од гранските синдикати при КСС, како и меѓународните синдикални организации, каде што КСС е редовна членка.
Со почит,
Претседател,
Јаким Неделков, с.р.
Директорот на европската Конфедерација на синдикати за образование – ETUCE, Сузан Флокен, во посета на СОНК
ETUCE ДАВА СИЛНА ПОДРШКА НА РАБОТАТА НА СОНК
Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Р.Македонија беше домаќин на директорката на Конфедерацијата на синдикати за образование во Европа, г-ѓа Сузан Флокен, со која одржа состанок во седиштетото на СОНК. На состанокот освен претседателите на Регионалните одбори на СОНК присуствуваа и претседателот на синдикатот за образование на Р. Албанија, Неврус Каптели и претседателот на Конфедерацијата на слободни синдикати на Македонија, Благоја Ралповски.
Воведното обраќање го имаше претседателот на СОНК, г-дин Јаким Неделков, кој што изрази огромно задоволство од доаѓањето на овој, како што кажа, многу важен гостин за нас, од позиција на прв човек на европското семејство на синдикати за образование, кое брои над 11 милиони членови од вкупно 132 репрезентативни синдикати за образование во Европа.
Во своето обраќање, г-ѓа Сузан Флокен го потенцираше значењето на Европската конфедерација на синдикатите за образование – ETUCE и големата улога во кроењето на образовните политики на ниво на Европа. Дополнително се задржа на потребата да се промовира квалитетното образование, да се инвестира повеќе во образованието и сл. Според неа, најважен од се е социјалниот дијалог помеѓу синдикатот и социјалните партнери на сите нивоа, но исто така дава и голема подршка на активностите на СОНК, кои што одат во правец на организирање и реализирање на протести, со што јавно се искажуваат ставовите и незадоволството на СОНК околу платите, социјалниот дијалог, реформите и т.н.
Како нејзин завршен став беше дека зад СОНК и неговата работа стојат над 11 милиони членови на Европските синдикати за образование. По неа се надоврза и претседателот на синдикатот за образование на Р. Албанија, кој што во кратки црти ја објасни ситуацијата во неговата држава. Тој особено нагласи дека мигрирањето на популацијата е сериозен проблем во Р. Албанија, бидејќи со тоа се намалува бројот на ученици во училиштата.
Во дискусијата учествуваа и претседателите на Регионалните одбори на СОНК, кои од синдикален аспект ги изнесоа своите ставови околу состојбите и проблемите на вработените во сите сфери на образованието. Од нивните обраќања можат да се издвојат неколку важни прашања, а тоа се: ниските плати во сите сфери на образованието и науката, заложбата на СОНК за поголемо учество во носење на нацрт текстови за законите за основно и средно образование, нацрт текст за Колективен договор за високо образование и наука, спроведување на реформи без негативни последици на вработените, како на пример евентуални технолошки вишоци и т.н.
По барање на СОНК, г-ѓа Сузан Флокен беше примена од министерот за образование и наука, г-дин Арбер Адеми, со кој разговараше за европските перспективи на образовниот систем во Македонија, социјалниот статус на вработените во образованието, законските решенија во однос на проблемите со наталитетот и миграција на семејства во европските држави, реформи во средното стручно образование и т.н., при што, на крајот од разговорите, министерот за образование и наука, претседателот на СОНК, директорот на ETUCE и претседателот на албанскиот синдикат за образование дадоа изјави за јавноста.
На 9-10-2015 година, во Скопје се оддржа 2-та редовна седница на Советот на СОНК, на која беа усвоени ( согласно роковите утврдени со Статутот на СОНК) нови документи во врска со одржувањето на 6-от Конгрес на СОНК, како и одлуки по однос на тековни прашања.
Едногласно е одлучено 6-от Конгрес на СОНК, да се одрдржи во Охрид и тоа на 12-ти декември оваа година, како што претходно беше утврден споменатиот датум на 1-та редовна седница на Советот на СОНК.
Советот го утврди и Дневниот ред на Конгресот, кој произлегува од надлежностите на Конгресот, утврдени со Статутот на СОНК, а на истата седница утврдени се две работни групи кои ќе ја сумираат расправата од синдикалните и регионалните одбори на СОНК по : Предлог- Извештај за работата на Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Р.М. ( СОНК), за периодот октомври 2010 – јуни 2015 год и Предлог- Програма за активностите на Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Р.М. ( СОНК), за периодот октомври 2015 – јуни 2020 год.
Советот, по предлог на претседателот на СОНК, Јаким Неделков, едногласно донесе Одлука за упатување на покана за присуство во својство на гости на Конгресот, за највисоките преставници од ресорните министерства кои се социјални партнери на СОНК, репрезентативните федерации на синдикатите од Република Македонија, како и на преставници на синдикатите со кои СОНК има воспоставено подолго време блиска соработка, а во тој контекст посебно Интернационалата за образование и Европската конфедерација на синдикатите за образование.
Советот расправаше и одлучуваше по Приговори доставени од двајца поранешни членови на Советот на СОНК, како и Приговор од страна членови од една синдикална организација на СОНК од Регионалниот одбор на СОНК-Чаир.
НИВЕЛАЦИЈАТА НА ПЛАТИ ВО КУЛТУРАТА ВНЕСУВА ЗАБУНА КАЈ КУЛТУРНИТЕ РАБОТНИЦИ
Највисокото раководството на СОНК одржа работна средба со претседателите на синдикалните организации на СОНК од дејноста култура, на која се расправаше за најавената нивелација на плати во установите од културната дејност. Во своето воведно обраќање, претседателот Јаким Неделков ги информираше присутните дека СОНК, како репрезентативен синдикат во културната дејност, воопшто не бил консултиран, ниту информиран за начинот и постапката на нивелација на платите, па оттука е и незадоволството во однос на немањето на социјален дијалог на два релевантни социјални партнери, во согласност со домашните закони, како и меѓународните конвенции за социјален дијалог и партнерство. Тој додаде дека го поздравува секој обид на министерството за подобрување на социјално-економската положба на културните работници, но дека без соодветна процедура, без вклучување на СОНК, без транспарентност во работата, сите нивни напори ќе предизвикаат сомнеж во однос на исправноста на нивната одлука. Исто така, го потенцираше и неспроведувањето на процедурата при промена на коефициентите на сложеност на работното место, за кое, како што вели, претставува кривично дело и е тежок прекршок.
Претседателите на синдикални организации беа со различни ставови околу нивелацијата, од која впрочем сите очекуваат соодветно зголемување на платите. Тие подвлекоа дека очекуваат, она за што долги години се залагаше и го правеше СОНК, а тоа е израмнување на платите по работни места на национално ниво, конечно ќе се оствари. Меѓутоа, дел од дискутантите истакнаа дека од можноста на увид во табеларите со новите коефициенти, зголемувањето ќе биде најголемо само кај носителите на дејност, додека пак кај помошно-техничкиот кадар сосема симболично или воопшто ќе го нема. Дел од носителите на дејност пак, го истакнаа своето задоволство, потенцирајќи дека конечно нешто добро е направено во однос на нивната професија.
На крајот од средбата, беше заклучено дека СОНК и Министерството за култура, во најкраток можен рок, треба да воспостават комуникација, да се разрешат дилемите околу нивелацијата и да се земат во предвид сите конструктивни забелешки кои ќе ги достави нашиот синдикат.
По иницијатива на раководството на СОНК, на ден 13 – 07-2017 година се оствари работна средба во Министерството за образование инаука, на која од страна на СОНК присуствуваа претседателот на СОНК, Јаким Неделков и генералниот секретар, Весна Неделковска, додека од страна на Министерството за образование и наука, министерот за образование и наука, г- ѓа Рената Тренеска Десковска.
На работната средба, од страна на СОНК беа отворени повеќе прашања од синдикален аспект, а во интерес на правата од работен однос и колективните договори на членовите на СОНК од дејноста образование и наука, како и прашања кои би го подобриле воспитно – образовниот процес. Се разговараше и за итната потреба од склучување на Колективен договор за високо образование и наука.
Особено се обрна внимание на прашањето околу социјалниот дијалог и партнерство и значението на репрезентативноста на нашиот синдикат на сите нивоа и учеството на СОНК во сите сфери на креирање на образовната политика во Република Македонија.
