ПОТПИШАН НОВ КОЛЕКТИВЕН ДОГОВОР ЗА КУЛТУРАТА

Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Република Македонија – СОНК, синдикатот на културата на Република Македонија и министерството за култура го потпишаа новиот грански Колективен договор за вработените во установите од културата, на национално ниво. Со овој Колективен договор се утврдени поголеми права на вработените во овие дејности, во однос на плати по работно место, додатоци на плати, како и конечно утврдување на висината на платите за исто работно место, во иста или различни институции. Особено е важно да се истакне дека коефициентите на сложеност по работните места ќе се множат со законски утврдената најниска плата на национално ниво и ќе се избегне таканаречената “урамниловка”, што е случај во други јавни или државни установи. Со потпишување на овој Колективен договор сметаме дека ќе се исправи повеќе децениската неправда кон одредени работни места и работници, но, сепак постојат и одредени работни позиции кои што, според нас, треба дополнително да се дефинираат кон повисоки коефициенти, за што во наредниот период заедно синдикатите ќе излезат со предлог пред министерството за култура.

Одредбите од овој Колективен договор ќе важат од денот на објавување во “Службен весник на Република Северна Македонија”, освен одредбите 65 и 66, кои се однесуваат на плати по работни места и ќе отпочнат да важат најдоцна до 01.07.2020 година.

ИНФОРМАЦИЈА И КОМУНИКАЦИЈА НА СИТЕ НИВОА НА ОРГАНИЗИРАЊЕ, ПРЕДУСЛОВ ЗА ЕДИНСТВЕНА И СИЛНА ОРГАНИЗАЦИЈА

СОНК ОДРЖА ПРЕС-КОНФЕРЕНЦИЈА ПРЕД МИНИСТЕРСТВО ЗА ТРУД И СОЦИЈАЛНА ПОЛИТИКА

На ден 7-12-2020 година, СОНК предводен од претседателот, г-дин Јаким Неделков, одржа прес-конференција, пред Министерството за труд и социјална политика.

На пресот учествуваше и дел од раководството на СОНК, кое спонтано се приклучи и даде придонес на активностите што ги презема СОНК.

Имено, во последниов месец, во дел од градинките во нашата држава, врз основа на издадено Решение од страна на инспектори при Министерството за труд и социјална политика, се бара неделното работното време на воспитувачите и негователите, да се зголеми на 40 часа, што е спротивно и на Законот за детска заштита и на потпишаниот Колективен  договор за оваа дејност.

СОНК, по однос на овој проблем, оствари повеќе средби со претседателите на синдикални организации и со Министерот за труд и социјална политика, со цел, а по пат на социјален дијалог, да се надмине ова прашање. За жал и покрај сите агументи кои укажуваат дека ваквата состојба е неиздржана и против одредбите од Законот и Колективниот договор за оваа дејност, директорите на установите се приморани, согласно издадените решенија,  писмено или усно да им наложат на вработените да работат со 8 часовно работно време.

Претседателот на СОНК, Неделков, на прес-конференцијата, ја осуди ваквата состојба во детските градинки и одговори на потребата, која беше побарана од страна на Министерот за труд и социјала политика, г-ѓа Јагода Шахпаска, овие вработени во услови на пандемија од Ковид-19, да бидат опшествено одговори и подвлече дека:

-вработените во детските градинки, без разлика дали се наоѓаат во вонредни или редовни услови за работа, без исклучок, секогаш се однесувале и ќе се однесуваат со најголема општествена одговорност и најсовесно ја извршуваат својата работа со нешто најмило и свето, а тоа е најмладата популација односно децата.

-во овие вонредни услови, со најголема одговорност, тврдат дека почитувајќи ги протоколите, никогаш не се случило да не се прифати дете во периодот предвиден за тоа или да не се предаде детето на родител, кога тој ќе дојде да го земе. Напоменуваат дека, со добро менаџирање во установите нема мешање на групи на деца и вработени, така што воспитувачот и негувателот од сопствената група ги примаат односно предаваат децата.

-тврдат дека се општествени одговорни и заради тоа што не ретко остануваат и подолго на работа, се додека не дојде и последниот родител по своето дете и за тоа никогаш не гледале на час или на работно време.

-тврдат дека се општествено одговорни и покрај многуте тешки услови за работа во градинките, пред се, од просторни услови и големина на групите, коишто неретко се и двојно поголеми од нормативот и никогаш не  го намалиле квалитетот на грижата, воспитанието и образованието на децата.

-тврдат дека се општествено одговорни и заради неисполнување на одредбите од Правилникот за стандардите и нормативите за работата на детските градинки, во делот на потребен кадар за работа со целосни групи. Тоа значи дека работата што треба да ја работат тројца, тие со децении ја работат двајца.

-тврдат дека се општествено одговорни  и заради тоа што во случај на отсутност на колешка во група, од разни причини, нејзината работа се префрла на еден вработен, без да се најде нејзина замена и работното време со деца трае повеќе од 10 часа.

-тврдат дека се општествено одговорни и покрај сите работни обврски што ги реализираат во установата, а заради немање услови, работат и онлајн настава од дома со деца коишто од разни причини не посетуваат настава.

-тврдат дека се општествено одговорни бидејќи обуките за професионален развој ги посетувааат надвор од работното време.

-и покрај огромната опасност од пренесување на вирусот од децата врз нив, без исклучок, ја работат најсовесно нивната работа, иако ниту еден директор нема потпишано изјава за проценка на ризик на работно место.

-и секако, да не се заборави дека вработените во детските градинки со децении имаат најниска плата во јавниот сектор, иако нивната работа е можеби најсензитивна и најодговорна.

На крајот од прес-конференцијата, претседателот Неделков се обрати до Министерот за труд и социјална политика велејќи дека сите погоре наведени аргументи доволно говорат за одговорни трудољубиви работници, коишто во ваков период наместо да бидат заштитени од евентуални заболувања и несакани последици, со вакви непромислени реакции на инспекторите, се доведува во прашање нивното здравје, ентузијазам и исполнителност. Неделков порача дека се надева Министерството ќе стори се за да се врати работното време за работа со деца, согласно Закон и Колективен договор. Исто така, смета дека по пат на социјален дијалог, конечно ќе се затвори ова прашање и во наредниот период ќе се дискутира и  изнајде заедничко решение, за прашања кои ќе го подигнат воспитно-образовниот и згрижувачки процес во градинките, како и подигнување на социјалниот статус на вработените во градинките. Во спротивно, СОНК ќе ги искористи сите расположиви средства за одбрана на правата од работен однос на вработените во оваа дејност, вклучувајќи ги и најрадикалните.

Советот на СОНК, на својата последна седница, ги утврди имињата на новоизбраните претседатели на Регионални одбори, кои својата функција ја преземаат од 1 јануари 2022 година. Со ова, завршуваат изборите на сите нивоа во СОНК онака како што беше и планирано, до крајот на оваа година.

На оваа седница Советот расправаше и за актуелните состојби во основното и среднотo образование, односно за процесот на преговарање и утврдување на текстови за измени и дополнување на Колективни договори за основно и средно образование. Презентирано беше дека текстовите во најголем дел се усогласени со МОН, но заради познатите политички случувања преговорите во моментот се прекинати.

Советот на СОНК донесе заклучок во наредниот период да се продолжи  со барањето за потпишување на  Колективните договори и да се отпочне  со усогласување на минималната плата според истите. Ова барање важи и за МТСП, со што би се усогласиле и платите на вработените во детските градинки.

На 01.03.2022 година се одржа прва конститутивна седница на Регионалниот одбор на СОНК – Гевгелија, која беше водена од новиот претседател, Даниела Караманова.

На седницата присуствуваше и претседателот на СОНК,  г-дин Јаким Неделков, кој даде поддршка за синдикалното единство и поддигање на синдикалната свест.

Најмногу внимание се посвети на прашањето за усогласување на платите во градинките, основното и средното образование со минималната плата на национално ниво.

Се донесе заклучок, доколку Владата не излезе во пресрет на барањето за усогласување на платите, Регионалниот одбор на СОНК-Гевгелија ќе го поддржи раководството на СОНК да донесе одлука со коja ќе ги заштити интересите на своите членови.

ОДРЖАНА ПРЕС-КОНФЕРЕНЦИЈА НА СОНК

На 22-01-2020 година во просториите на СОНК, претседателот на СОНК, г-дин Јаким Неделков, во присуство на дел од претседателите на синдикални организации на СОНК од високото образование, пред новинарите одржа прес-конференција, на која што беше презентирана реакцијата на СОНК, по однос на иницијативата од страна на дел од ректорите за формирање на синдикални организации на ниво на установа од високото образование и се потпишат колективни договори, со образложение дека овој чекор е потребен за да можат да се зголемат платите за вработените во високото образование.

На прес-конференцијата претседателот Неделков најостро ја осуди ваквата иницијатива, која е спротивна на Уставот на Р.С. Македонија, Законот за работни односи и меѓународните конвенции, ратификувани од страна на нашата држава  и врз основа на истите е грубо кршење на правото на синдикално организирање и дејствување и согласно законските прописи  претставува кривично дело.

Со преземањето на ваквиот чекор за формирање на синдикални организации на ниво на универзитети, се девалвира постоењето и репрезентативноста на СОНК, кој неодамна, поточно во 2019 година, по пат на законските одредби од  ЗРО  ја докажа својата репрезентативност. Имено, согласно издаденото Решение од страна на Министерството за труд и социјална политика, СОНК е единствен репрезентативен синдикат и во делот на високото образование во нашата држава и согласно сите прописи, единствен синдикат кој во моментов може да потпишува колективни договори на ниво на работавец и на гранско ниво.

Вредно е да се спомене или поточно потсетиме, дека за зголемување на платите и во високото образование , СОНК подолг временски период , преку КСС, организираше протести во повеќе градови во нашата држава, преговараше со МОН и Владата на Р.С.Македонија и преку социјален дијалог се избори во сите сфери на образованието, зголемување на платите за 10%, почнувајќи со исплата од месец јануари 2020 година.

На крајот на прес-конференцијата, претседателот Неделков упати апел до сите ректори на универзитетите, најитно да воспостават контакт со СОНК, со кој, по пат на социјален дијалог и партнерство, заеднички, со потпишување на колективни договори на ниво на работодавец, ќе може да се надмине моменталниот проблем.

Решението за репрезентативност може да го најдете тука.

На 01.03.2023 година, во Софија, во рамките на Erasmus+ проектот (2022-1-BG01-KA220-SCH-000085901): Sustaining Young Teachers’ Wellbeing at School – YouWell, кој е финансиран од Европската унија, се одржа првиот работен состанок на сите партнери учесници во проектот.

Домаќин на состанокот беше Синдикатот за образование од Република Бугарија –  Поткрепа, а освен СОНК, присутни беа и Mладинскиот центар за култура од Целје – Република Словенија, Tренинг центарот за обука од Брисел – Белгија и Националното училиште за менаџмент од Софија – Република Бугарија.

На работниот состанок, најнапред беа презентирани главните елементи на проектот: целите,  резултатите и временската рамка, потоа секој партнер накратко ја презентираше својата организација, но и мотивацијата да се приклучи на проектот, а се презентираа и главните активности и конкретни чекори што треба да се следат за реализација на проектот во наредните 20 месеци.

Писма за поддршка за Генералниот штрајк на СОНК, кој започна денес 11.04.2022 година, пристигнаа и од КСС и гранските синдикати во земјава. Тие даваат целосна, недвосмислена и безрезервна поддршка за активностите на СОНК во борбата за достоинство, праведност и почит кон трудот на работниците.

Во продолжение можете да погледнете дел од писмата за поддршка:

ПРВОМАЈСКИ ПРОГЛАС

1 ви мај – меѓународниот ден на трудот, повеќе од 100 години претставува симбол на борбата на работниците за остварување на нивните права за достоинствена работа, за живот, за демократија, за слобода.

Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Република Македонија нема да се приклучи кон славењето на овој ден од многу едноставна причина, бидејќи состојбата на работниците во Македонија не е за славење. Заради тоа, ќе кажеме дека го одбележуваме овој меѓународен ден на трудот, на кој ден во минатото борците за работничките права ги дале и сопствените животи во борбата за остварување на човековите права за 8 часа работа, 8 часа рекреација и 8 часа одмор.

Оваа година  1-ви мај во Македонија се одбележува во посебни услови, кога во светот и кај нас се прогласени вонредни услови од пандемија на вирусот COVID-19. Во вакви вонредни услови на живеење и работа, имаме и вонредни мерки предложени и усвоени од Владата, кои одат во правец на намалување на правата на работниците по однос на нивниот  социо-економски статус, како и правото на нормално живеење, работење, функционирање.

СОНК, во повеќе наврати, бараше од Владата да ги преиспита своите Одлуки и воедно да ги повлече сите оние Уредби коишто се однесуваа за намалување на платите на работниците во јавниот сектор, како и укинување на додатоците на плата, коишто се права загарантирани со закон и колективен договор. СОНК, исто така, жестоко реагира и изразува големо незадоволство од Владата, која што практично без никаков социјален дијалог, со репрезентативните синдикати, особено со СОНК, кој што е убедливо најголем синдикат во јавниот сектор, носи Уредби со кои еднострано ги суспендира, односно ги прекршува Законот за работни односи, законите за дејности, колективните договори и меѓународните конвенции, кои го гарантираат правото на плата и додатоци на плата на работниците. СОНК стои на својот став дека, дури и во вакви околности, односно и во вонредна состојба на државата, мора да се почитува правото на социјален дијалог и партнерство, особено кога се работи за вакви осетливи прашања, што се однесуваат на социјалната сигурност на работниците. Исто така, не смееме да го премолчиме фактот што веќе една година Комисијата за утврдување на репрезентативност избегнува да се состане и да утврди, согласно фактичката состојба, репрезентативност на национално ниво на Конфедерацијата на слободни синдикати на Македонија. Оттука, се поставува прашањето зошто не се дава репрезентативност на КСС и дали има некаков договор помеѓу власта и дел од членовите на оваа Комисија?! Веројатно одговорот ви е познат, а резултат на тоа е вистинскиот синдикат кој се залага за зачувување и подобрување на правата на работниците – КСС, да се дистанцира, замолчи и да не му се даде можност да учествува во таканаречениот Економско-Социјален Совет и на таканаречените преговори со Владата, каде што со тежината на своите аргументи ќе ги оправда своите забелешки, сугестии и предлози, во правец на надминување на оваа исклучително тешка положба за целата држава, за работниците, за работодавачите….

Од тие причини, СОНК упатува барање до Владата, оваа, но и идната, со кои што:

1. Ќе се врати демократијата во синдикалното организирање и дејствување, како и почитување на репрезентативноста на синдикатите.
2. Ќе се подигне социјалниот дијалог и партнерство на највисоко ниво, согласно домашните закони, колективните договори и меѓународните конвенции.
3. Владата да обезбеди мерки, со кои што ќе се сведе на минимум отпуштањето од работа на работниците заради моменталната вонредна состојба.
4. Владата со сериозен пристап да ги разгледа предложените антикризни мерки од Конфедерацијата на слободни синдикати – КСС и Македонското здружение за заштита при работа – МЗЗПР.
5. Владата, сега и во иднина, да се откаже од намерата за кратење на плати и додатоци на плати на работниците, со што би заштедиле средства, со кои ќе се инвестира во последиците од кризата.
6. Владата да ги искористи сите национални расположливи човечки ресурси, без разлика на партиска припадност, во изнаоѓање на најсоодветни прифатливи решенија за надминување на оваа економска криза.

СОНК е свесен за моменталната ситуација на државата, особено од аспект на нефункционирање на голем дел од приватниот сектор, што предизвикува отпуштање на работници од една страна, како и немање на капацитет за полнење на буџетот, од друга страна. Исто така, свесни сме дека оваа здравствена криза се преточува во светска економска криза, која што несомнено нема да ја заобиколи и нашата држава. Од тие причини, уште еднаш укажуваме на сериозноста на овој проблем и потребата за консензус меѓу политичките субјекти во државата, во однос на изноѓање најдобри економски мерки и решенија, за што е можно побезболно да се надмине кризата. Секако и ние како синдикати се ставаме на располагање, со сиот наш капацитет, заедно здружени и единствени да помогнеме во ваквата ситуација.

Ние сме убедени дека доколку се искористат капацитетите на СОНК и КСС, без се фаворизира некој квази синдикат, кој што од формален карактер се претставува како единствен заштитник на работничките права, тогаш во тој случај ќе имаме многу повеќе шанси за успех и што побезболно излегување од оваа здравствена и економска криза.

Ни престои неизвесен и тежок период, период на отпуштања и економска криза и конечно дојде вистинско време синдикатите во Македонија да го оправдаат името “Синдикат” и цврсто да застанат во одбрана на работничките права.

ДА ЖИВЕЕ 1-ВИ МАЈ, ДА ЖИВЕЕ СОНК, ДА ЖИВЕЕ КСС, ДА ЖИВЕЕ МАКЕДОНИЈА – ДА ЖИВЕАТ РАБОТНИЧКИТЕ ПРАВА.

Траги – комична претстава по сценарио, режија и главни улоги на министерството за култура и СКРМ

 Деновиве во јавноста излегоа со соопштенија  Министерството за култура и Синдикатот на културните работници, среќни и задоволни, едните дека ќе ги нивелираат платите во културата до месец март 2019 година, а пак другите дека, по нивна иницијатива ,,како најголем и единствен синдикат кој искрено и вистински се бори за правата на вработените во културата,, ќе се нивелираат и зголемат платите во културните установи.

Во ваквото сценарио и режија недостасуваат  конкретни одговори на конкретни прашања.

Прво, Министерството за култура не објаснува како  и на кој начин планира да извши нивелација на платите по работни места, односно според кој акт тоа ќе го направи?

Второ, ако мислеше со Колективен договор, со кој Колективен? Според оној во кој што СОНК и министерството во изминатиот период ги утврдија коефициентите по работни места и текст кој што беше на јавна расправа пред вработените во културните установи, или по новиот Колективен, кој патем речено е изготвен експресно од ….наводно министерството за култура, без ниту еднаш да се консултира , а камоли да се вклучи во работа единствениот репрезентативен синдикат за културата, а тоа е СОНК.

Трето, кој е доказот дека СКРМ е најголемиот синдикат за културата, впрочем, дали тоа го докажува со Решение за репрезентативност или во вакви околности доволно е да се самопрогласи!?

Четврто, нели се чини дека  Министерството за култура има селективен пристап кон синдикатите, односно во овој случај го фаворизира СКРМ, во оваа епизодна улога како главен актер!?

Петто, намерно или ненамерно (ајде да погодиме) го заборавија СОНК како Синдикат кој што ја заврши целата работа околу коефициентите за усогласување на платите по работни места.  СОНК бараше и од претходните министри како и од последниот министер за култура потпишување на Колективниот договор и негова примена веднаш.

Нели ова изгледа како онаа стара изрека ,, китење со туѓи перја.,,?

Шесто, треба на сите актери во оваа епизода да им стане јасно дека, со вакви обиди за девалвирање и потценување на нашата организација и сите оние кои членуваат во неа, нема да успеат во намерата за дисквалификација и дискредитација на  нашиот Синдикат, со цел да се намали неговата реална моќ како Синдикат. Историјата покажува дека во последните 25 години многумина се обиделе, но никогаш не успеале. Ве уверуваме дека и овој пат и во иднина тоа нема да ви успее!

Седмо, осмо, деветто…..има уште многу да се каже за главните играчи во оваа епизода, но за сега толку, со уште една напомена дека во прилог ќе го објавиме и нашето обраќање до министерот за култура од октомври оваа година, со Барања за решавање на социјалниот статус на вработените во културата, што е само еден од доказите дека , најмалку што можеше да направи министерството е да прифати и да го каже овој факт. Или….. овој документ од архивата на министерството до надлежните во министерството уште патува???

Zaklucoci-kultura