Почитуван г-не Претседател,

Ви се обраќаме во врска со договорот што го направивме на средбата кај Вас, во својство на Градоначалник на град Скопје. Ја користиме и оваа прилика, најсрдечно да Ви се заблагодариме за исклучителниот и пријателски разговор на споменатата средба.

Обраќањево што го правиме кон Вас, во својство на Претседател на ЗЕЛС е во врска со неколку прашања со кои се соочени вработените, пред се во образованието, а ние во името на нашите над 30.000 членови во сите установи од образованието, науката и културата. Станува збор за прашања, а некои можат да се третираат и како проблеми и чие решавање е во надлежност на единиците на локалните самоуправи.

Имено, најгорлив проблем е во одредени општини, нерешеното прашање за организиран бесплатен превоз на вработените, пред се во основните училишта кои се во руралните средини, а вработените во истите и особено наставничкиот кадар се со место на живеење во поблиските градови. Потсетуваме, дека до 2009 година им се исплаќаа посебни реални трошоци за превоз од местото на живеење до училиштето и назад.  Но, со воведување на системот на бруто плата, такви надоместоци повеќе не постојат. Тоа реално создаде состојби тие вработени да мораат да издвојуваат значаен дел од својата плата, за да ги покријат трошоците за превоз до училиштата, што сме сигурни дека ќе прифатите дека не е прифатливо, бидејќи не е правично. Законот дава можност, работодавецот да може да организира бесплатен превоз за ваквиот дел од вработените. Токму тоа, во добар дел од општините го имаат направено и тоа со превозот за учениците, а некаде и со обезбедување на превоз на дел од вработените, на сметка на Општината. Останати се само неколку општини, кои овој проблем го немаат решено ( за некои од нив , Ве информиравме на споменатата работна средба кај Вас).

Нашите очекувања и молба до Вас,  се Вие како Претседател на ЗЕЛС, во рамките на надлежностите на оваа Заедница (секако во договор со градоначалниците на општините), овој проблем да биде решен и во последната општина, каде што истиот постои.

Второто прашање, за кое очекуваме ЗЕЛС да превземе соодветни активности е во врска со решавањето на технолошкиот вишок, кога ќе се појави во основните и средните училишта и тоа по било кој основ. Ние сме запознаени дека во случај на технолошки вишок во училиштата, се прават напори за решавање на истите, но само во рамките на училиштата во конкретната општина. Но, има одредени случаи каде што во училиште кое се наоѓа на подрачје сосема блиску каде што почнува друга општина ( што би се рекло, веднаш преку улица), да примат нов вработен, наместо да се прими вработениот кој е прогласен за технолошки вишок во училиштето од другата општина. Според наше мислење, вработените во образованието вршат работа од заеднички интерес на државата и додатно од тие причини треба за споменатите случаи, околу прашањето за нивниот работен однос, да немаат посебно значење општинските граници.

Убедени сме, Вие како Претседател на ЗЕЛС со целиот Ваш авторитет, можете многу да допринесете во надминување на појавите каде одредени градоначалници, овој проблем го третираат чисто од интерес на својата општина.

Трето, сакаме да го изразиме задоволството, за воспоставениот социјален дијалог и социјално партнерство помеѓу надлежните претставници на регионалните одбори на СОНК и претставниците на Локаната самоуправа на општините кои ги опфаќаат регионални одбори, што е од голем взаемен интерес за разрешување на голем дел на прашања од надлежност на Локалната самоуправа и Синдикатот.

Наша желба и заеднички интерес е овие релации и понатаму да се одржуваат и подигаат на повисоко ниво.

Ве замолуваме околу овие прашања, на начин за кој Вие ќе одлучите, да ги информирате органите на ЗЕЛС и секако во одредени прилики и поединечно со одредени градоначалници, за прашања и проблеми од соодветната општина.

Примете ги нашите најискрени поздрави и најубави желби,

ПОСЕТА ОД ИСКЛУЧИТЕЛНО ЗНАЧЕЊЕ ЗА СОНК

Во организација на Конфедерацијата на слободни синдикати на Македонија (КСС), раководството на СОНК влегува во завршна фаза на подготовките за најавениот социјален протест, што ќе се одржи на 17 јануари 2018 година во 5 минути до 12 часот, пред Владата на Република Македонија.

На овој протест активно учество ќе земат 11 грански синдикати кои се здружени во  КСС, кои на 21  Декември  2017 година  донесоа Одлука со која јавно ќе го изразат своето незадоволство за односот на актуелната власт кон репрезентативните синдикати, неможноста преку социјален дијалог да ги остварат своите социјални барања, како и да го искажат својот револт за сé пожестокиот притисок на раководните лица во јавните установи врз синдикалните активисти.

Ги повикуваме сите членови на гранските синдикати здружени во КСС, возрасните членови на нивните семејства, останатите синдикати во Република Македонија, невладини организации, работници кои се солидарни и согласни со нашите барања да  излезат на овој јавен протест и да не поддржат.

На 01.03.2023 година, во Софија, во рамките на Erasmus+ проектот: Sustaining Young Teachers’ Wellbeing at School – YouWell, кој е финансиран од Европската унија, се одржа првиот работен состанок на сите партнери учесници во проектот.

Домаќин на состанокот беше Синдикатот за образование од Република Бугарија –  Поткрепа, а освен СОНК, присутни беа и Mладинскиот центар за култура од Целје – Република Словенија, Tренинг центарот за обука од Брисел – Белгија и Националното училиште за менаџмент од Софија – Република Бугарија.

На работниот состанок, најнапред беа презентирани главните елементи на проектот: целите,  резултатите и временската рамка, потоа секој партнер накратко ја презентираше својата организација, но и мотивацијата да се приклучи на проектот, а се презентираа и главните активности и конкретни чекори што треба да се следат за реализација на проектот во наредните 20 месеци.

УСВОЕН ИЗВЕШТАЈОТ ЗА ФИНАНСИСКОТО РАБОТЕЊЕ НА СИНДИКАЛНИОТ ФОНД НА СОНК

Согласно Статутот на СОНК, на ден 27.05.2021 година, беше одржана седница на Надзорниот одбор на Синдикалниот фонд на СОНК. На оваа седница беше разгледан Извештајот за финансиското работење на Синдикалниот фонд на СОНК за 2020 година, врз основа на документацијата изготвена од независно сметководствено биро.

Од членовите на Надзорниот одбор беше констатирано дека Синдикалниот фонд работи со позитивни финансиски резултати, а сите пристигнати  документи се навремено реализирани, по сите основи.

Исто така, беше одржана  седница на Управниот одбор, но и на Собранието на Синдикалниот фонд на СОНК, на која беше усвоен Извештајот за финансиското работење на Синдикалниот фонд на СОНК за 2020 година. На седницата беа отворени повеќе прашања во врска со можностите за воведување на евентуални нови поволности, зголемување на основиците на веќе постоечки основи, како и финансиските можности на Фондот за овие новитети, се со цел да се излезе во пресрет на потребите на членовите за користење на поголеми права од Синдикалниот фонд на СОНК.

Собранието на Синдикалниот фонд, кој го сочинуваат по еден претставник од регионалните одбори на СОНК, ги разгледа сите предлози и мислења и ги усвои следниве новитети:

• На предлог на Собранието, Управниот одбор на Синдикалниот фонд донесе одлука да се зголеми висината на Синдикалниот кредит, кој претставува единствен основ каде средствата се повратни, од 18.000 на 20.000 денари.
• Собранието едногласно го усвои предлогот за зголемување на основицата по основ материјална штета односно при пожар или поплава во домот на живеење кога корисникот на Фондот има претрпено потешка материјална штета. Основицата се зголемува во зависност од бројот на просечните плати, а корисникот има право на еднократна парична помош во зависност од висината на штетата.
• Од членовите на Собранието на Синдикалниот фонд на СОНК едногласно беше усвоен предлогот за воведување на новина по други основи односно право на парична помош по основ на пензионирање. Со воведување на овој предлог, корисникот на Фондот има право на парична помош во износ од 50% од утврдената основица.

На крајот од седницата, од страна на Собранието беше констатирано дека Синдикалниот фонд на СОНК е од огромно значење за неговите членови. Членовите на Фондот, освен што имаат потреба од него, тие се и  презадоволни  со неговото функционирање и излегување во пресрет на сите оние на кои им е потребен.

Истиот ден, се одржа и седница на Надзорниот одбор на Советот на СОНК, на која беше изготвен Финансискиот извештај за работењето на Советот за 2020 година, а кој дополнително ќе биде предмет на разгледување и усвојување на некоја наредна седница.

СОВЕТОТ НА СОНК ЈА ОДРЖА СВОЈАТА 16-ТА РЕДОВНА СЕДНИЦА

НИ ПРИТИСОЦИТЕ, НИ ЗАКАНИТЕ НЕМА ДА НЕ СПРЕЧАТ ГЛАСНО ДА ГО КАЖЕМЕ НАШЕТО НЕЗАДОВОЛСТВО ПРЕКУ ЈАВЕН ПРОТЕСТ

Советот на Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Република Македонија – СОНК, на 16-ти март оваа година, ја одржа својата 16-та редовна седница, на која што се разгледуваа актуелните состојби во дејностите: заштита на деца, основно, средно, високо образование, наука и култура.

По исцрпните дискусии и анализи, од голем број на членови на Советот, општа констатација беше дека во ниту една од дејностите нема позитивни поместувања во однос на социјално-економскиот статус на вработените, особено во градинките и културата каде што имаше и јавни ветувања од страна на ресорните министри за зголемување на платите. Особено загрижувачки е фактот што СОНК како репрезентативен синдикат не е вклучен од страна на министерствата во изработка на актуалните закони за дејностите: заштита на деца, основно и средно образование, како и претходно за законот за култура. Отпочнати се разговори за изготвување на колективен договор за високо образование и наука и за измени и дополнувања на колективниот договор за заштита на деца, но на повидок нема конечен текст со што би се затвориле овие прашања. Советот на СОНК изрази незадоволство од квалитетот на социјалниот дијалог и партнерство на национално ниво, како и во дел на локално ниво и побара од органите на централната и локалните власти да превземат чекори за воспоставување на коректен социјален дијалог во согласност со актуелните закони и меѓународни конвенции.

Дел од членовите на Советот изразија загриженост од притисоците од некои локални моќници или директори, кои во изминатиот период при организирање на јавни протести во Прилеп, Штип и Кичево, се обидоа да го спречат организирањето и спроведувањето на протестите. Уште поголем е интензитетот на притисоци при организирање на планираниот протест во Куманово, кон крајот на овој месец.

Советот на СОНК ќе ги превземе сите легитимни средства за да се заштити од ваквиот однос кон СОНК и обидот за спречување на одржување на протест во Куманово, вклучително и поведување на кривична постапка согласно кривичниот законик за сите оние кои ќе се обидат да го спречат или смеќаваат организирањето и спроведувањето на протестот. Исто така, СОНК ќе ги информира и меѓународните организации од областа на трудовото право како што се: ILO, ETUCE и други, како и амбасадите на европските држави во Македонија, кои што се членки на Европската унија.

На крајот, Советот на СОНК остана на ставот дека никакви притисоци и закани кон раководството и членството нема да не поколебат да продолжиме со планираните активности во периодот што следува, се до остварување на својата конечна цел, а тоа е: сигурни работни места, повисоки плати, учество во изготвување на закони и други акти со што ќе се зголемат правата на нашите членови, како и почитување на колективните договори во целост.

На 28.02.2022 година беше реализиран синдикален состанок од членовите на СОНК при СУГС „Браќа Миладиновци“ – Скопје на кој присуствуваше претседателот на Регионалниот одбор на СОНК – Кисела Вода.

На средбата беше дискутирано за минималната плата, како и за повеќе годишниот проблем со обезбедувањето на полн фонд на наставни часови за наставниците со договор на неопределено време и нивната работа во повеќе училишта. Исто така, беше разговарано и за прашања поврзани со породилно боледување, за вработени со договор на определено време, кои за жал треба да го прекинат боледувањето со цел да го задржат своето работно место.

Состанокот заврши со поддршка од страна на членството на СУГС „Браќа Миладиновци“ – Скопје, за понатамошните планирани активности на СОНК кои се во насока за зголемување на платите во образованието и унапредување на работничките права.

Членството покажа значајно голем интерес и задоволство од отворениот пристап на новиот претседател на регионалниот одбор на СОНК – Кисела Вода, како и од ангажираноста за заедничко стратешко решавање на проблемите и остварување на законските права поддржани од раководството на СОНК.

КВАЛИТЕТЕН СОЦИЈАЛЕН ДИЈАЛОГ, ПРЕДУСЛОВ ЗА ОСТВАРУВАЊЕ НА ПРОФЕСИОНАЛНИТЕ ПОТРЕБИ И СОЦИЈАЛНИТЕ ПРАВА

УСВОЕНА Е ПРОГРАМАТА ЗА НАРЕДНИТЕ ПЕТ ГОДИНИ И ЧЕТИРИ РЕЗОЛУЦИИ – ЈАКИМ НЕДЕЛКОВ РЕИЗБРАН ЗА ПРЕТСЕДАТЕЛ НА СОНК

Регионалните одбори на СОНК – Кисела Вода и Чаир расправаа по предлог Законот за основно образование, доставен во јавноста од страна на Министерството за образование и наука. Во анализaта на текстот од нацрт законот беа воочени  низа забелешки, но од аспект на интересите на нашата организација, заштита и унапредување на правата на вработените во основното образование, ќе истакнеме само дел од поважните забелешки за кои сме убедени, заради тежината на аргументите, ќе бидат прифатени во конечниот текст.
Предничеа дискусиите на членовите на СОНК кои изразуваа незадоволство околу предлог на членови од Законот, кои за одредени прекршоци предвидуваат парична казна, особено за планирањето и реализирањето на додатната и дополнителната настава, како и по сите основи од глава XVI – Прекршочни одредби. Ставот на присутните беше јасен да се избришат паричните казни за наставниците по сите основи. Исто така, коментиран беше и членот кој регулира награда на вработените во најдоброто училиште со зголемување на платата од 30% во следните 12 месеци, член кој што е доста нејасен, дали се однесува на најдобро училиште на општинско или национално ниво, како и констатацијата дека вработените се доведуваат во нерамноправна положба, бидејќи не работат во исти услови, во иста средина, со еднаков потенцијал на квалитет на ученици и т.н.

Големо внимание предизвика членот на Законот, со кој што се организира наставата во текот на учебната година, при што во случај на штрајк директорот на основното училиште, по претходна согласност од градоначалникот, а за државните основни училишта од министерот, должен да го обезбеди остварувањето на воспитно-образовната работа со замена на вработените кои штрајкуваат, за време додека трае штрајкот. Овој член е апсолутно неприфатлив за СОНК, за кој што во изминатиот период многу пати реагиравме и упативме остри реакции за текст на член од Закон, кој што е спротивен на принципите на синдикалното здружување и дејствување, Законот за работни односи и Уставот на Република Македонија, како и на меѓународните Конвенции, кои ги третираат правата на работниците здружени во синдикати.  Впрочем и Меѓународната организација на трудот (МОТ) остро реагираше на ваквиот текст на Законот и побара итно бришење на оваа одредба.

Намалувањето на фондот на часови од  прво до деветто одделение, исто така предизвика силен интерес и дискусија помеѓу членовите на СОНК. Намалувањето на наставни часови во одделенска настава е прифатлив предлог, но во предметна настава постои оправдан страв кај наставниците за предизвикување на делумен технолошки вишок, иако има предвидени додатни ангажмани (за кои се сомневаме дека се компетентни), за наставниците на кои би им се намалил фондот на часови. СОНК бара одредба во Законот, со која што цврсто ќе се гарантира сигурноста на работните места на сите вработени во основното образование и секоја реформа во образованието што ќе биде во спротивност на интересите на вработените, особено во делот на социјалниот статус и сигурност и смета дека без консултација со репрезентативниот синдикат, ќе биде однапред осудена на неуспех.

Предлогот за намалување на број на ученици во паралелките е една од конгресните резолуции на СОНК, за кое што се залагаме подолго време. Новиот предлог на МОН за намалување на паралелките од 20 до 30 ученици би требало да се преиспита, од причина што сметаме дека постои простор за поголемо намалување  на горната граница на ученици, што е особено важно за подигнување на квалитетот на воспитно – образовниот процес. Свесни сме дека би имало и финансиски импликации и оптеретување на Буџетот во делот на плати, за евентуални дополнителни вработувања, но во споредба со подобрување на крајниот резултат – поквалитетни стекнати  знаења и вештини на учениците, тоа би било споредно во однос на примарната цел.Дадени беа и други забелешки и предлози во делот на нормирање на работата на наставниците, организирање и реализација на слободни ученички активности, ученички натпревари , водење на педагошка евиденција и администрација, оценување на учениците (описно), професионално усовршување и кариерен развој на наставниците, како и избор на директор во училиштето, деполитизација и департизација на образовните установи и т.н