Советот на СОНК, како највисок орган помеѓу два конгреса, на својата 13-та редовна седница, одржана на 11.08.2022 година, а согласно Статутот на СОНК, донесе Одлука за објавување на Интерен оглас за избор и именување на претседатели на Регионални одбори на СОНК.

Интерниот оглас за избор и именување на претседатели на Регионални одбори на СОНК, може да се погледне подолу:

• интерен оглас македонски јазик
• интерен оглас албански јазик
• критериуми за избор и именување на претседатели на РО на СОНК

ОДРЖАНА ПРЕС-КОНФЕРЕНЦИЈА НА СОНК

На 22-01-2020 година во просториите на СОНК, претседателот на СОНК, г-дин Јаким Неделков, во присуство на дел од претседателите на синдикални организации на СОНК од високото образование, пред новинарите одржа прес-конференција, на која што беше презентирана реакцијата на СОНК, по однос на иницијативата од страна на дел од ректорите за формирање на синдикални организации на ниво на установа од високото образование и се потпишат колективни договори, со образложение дека овој чекор е потребен за да можат да се зголемат платите за вработените во високото образование.

На прес-конференцијата претседателот Неделков најостро ја осуди ваквата иницијатива, која е спротивна на Уставот на Р.С. Македонија, Законот за работни односи и меѓународните конвенции, ратификувани од страна на нашата држава  и врз основа на истите е грубо кршење на правото на синдикално организирање и дејствување и согласно законските прописи  претставува кривично дело.

Со преземањето на ваквиот чекор за формирање на синдикални организации на ниво на универзитети, се девалвира постоењето и репрезентативноста на СОНК, кој неодамна, поточно во 2019 година, по пат на законските одредби од  ЗРО  ја докажа својата репрезентативност. Имено, согласно издаденото Решение од страна на Министерството за труд и социјална политика, СОНК е единствен репрезентативен синдикат и во делот на високото образование во нашата држава и согласно сите прописи, единствен синдикат кој во моментов може да потпишува колективни договори на ниво на работавец и на гранско ниво.

Вредно е да се спомене или поточно потсетиме, дека за зголемување на платите и во високото образование , СОНК подолг временски период , преку КСС, организираше протести во повеќе градови во нашата држава, преговараше со МОН и Владата на Р.С.Македонија и преку социјален дијалог се избори во сите сфери на образованието, зголемување на платите за 10%, почнувајќи со исплата од месец јануари 2020 година.

На крајот на прес-конференцијата, претседателот Неделков упати апел до сите ректори на универзитетите, најитно да воспостават контакт со СОНК, со кој, по пат на социјален дијалог и партнерство, заеднички, со потпишување на колективни договори на ниво на работодавец, ќе може да се надмине моменталниот проблем.

Решението за репрезентативност може да го најдете тука.

На ден 10.02.2022 година е одржана работна средба на Регионалниот одбор на СОНК – Чаир. На средбата  се дискутираше за актуелни прашања што се од заеднички интерес за дејностите коишто ги застапува СОНК.

Во пријатна и работна атмосфера беше разговарано за основната бруто плата на работникот за полно работно време. Се јави потреба  истата да се утврдува на начин што износот на минималната бруто плата во Република Северна Македонија, објавена согласно закон, да се множи со коефициентот на сложеност на групата во основното и средното образование.

Исто така, Регионалниот одбор на СОНК – Чаир бара реален надоместок на трошоци за превоз до и од работно место, исплата на регрес за годишен одмор, како и решавање на проблемот на стручна служба во однос на пресметка на плата.

На крајот од седницата, Регионалниот одбор на СОНК – Чаир, донесе заклучок за идните чекори кои треба да се преземат, а пред сѐ, интензивирање на преговорите со социјалните партнери, односно што поскоро потпишување на колективните договори за основно и средно образование.

                                           До

                                           Наставници од ООУ “Гоце Делчев” – Центар

Почитувани колеги, наставници од ООУ ,,Гоце Делчев” – Центар, наставници и вработени во сите основни и средни училишта во Македонија, членови на СОНК, членови на други синдикати, невладини организации, пленуми, здруженија на фб групи….

Како претседател на СОНК, со ова отворено писмо сакам да ви се обратам на сите вработени во училиштата, без разлика на кое работно место се наоѓате, но, особено на наставниците во овој случај, бидејќи повод за ова мое обраќање е писмото и прозивката кон СОНК од група наставници од ООУ ,,Гоце Делчев” – Центар, кое е испратено по електронска пошта до СОНК, но е исто така објавено и на социјалните мрежи, односно  на фб, во групата на здружение на просветни работници.

Така како што доликува на една сериозна организација, како што е СОНК, на писмено барање одговараме писмено, а бидејќи е објавено и на социјалните мрежи, сметам дека е добро ова писмо да го споделиме со сите наставници кои се членови на споменатата група. За сите би било добро да го слушнат ставот на СОНК во однос на проблемите поврзани со почетокот на новата учебна година.

Пред се, морам да искажам согласување со констатацијата дека во овој тежок период за сите нас и тоа како сме си потребни едни на други, на Вас членовите на СОНК и на нас, раководството на СОНК. Впрочем, раководството не е СОНК, туку сите заедно, околу 28000 членови.Од таа причина, легитимно е да ве слушнеме, како и досега, секогаш кога сте се обратиле до нас.

Фактите говорат дека СОНК веднаш по соопштување на планот за работа на основните и средни училишта, донесен од МОН, веднаш реагираше и го искажа своето несогласување во делот на организирање и реализирање на новата учебна година. Навистина не ни е јасно, од која причина го игнорирате овој факт, кој го поткрепувам со безброј мои изјави и интервјуа на националните телевизии, како и на фб-страната на СОНК. Барем ова може лесно да се провери. Или можеби не следите медиуми или пак, не знаете и дека постои фб страна на СОНК?! Зошто се поставува прашањето до СОНК за фрустрација и се става во исти кош со МОН и БРО? Зарем не ви е јасно дека секој како институција има свои надлежности?  Проблемот околу техничката подготвеност на училиштата е исклучиво проблем на надлежните за тоа, а тоа се МОН, општините и училиштата. Каде е тука вината на СОНК? Или повторно не го слушнавте нашиот став што секојдневно го кажуваме околу подготвеноста на училиштата со технички средства за одвивање на наставата? Многу транспарентно кажавме дека доколку не се обезбедат услови за работа, работниците (наставниците) нема да бидат во можност да работат и нема да работат. Каде е вината на раководството на СОНК, ако се врши притисок врз наставниците сами да обезбедат компјутери и да ги користат за службени потреби? Зарем не треба да се искаже ставот на СОНК од самите Вас во вашата синдикална организација?! Уште еднаш повторувам, тоа е обврска на работодавачот, т.е училиштето. Зарем не го слушате и гледате ставот  на СОНК околу дуплирање на бројот на часови во дел на училишта ширум државата од 1 до 3 одделение, со делење на паралелките? Ова е синдикално прашање и ниту во еден момент СОНК не се поколеба да застане во одбрана на правата на наставниците. Тоа што досега не е усогласено решението за проблемот, не може да се каже дека СОНК  е единствениот виновник. Сепак постојат и други фактори со кои треба да се усогласат ставовите, а тоа се МОН и општините. И така како што вчера беше објавено во медиумите, очекуваме што побрзо да го надминеме овој сериозен проблем.

И покрај се што правиме во овој тензичен период за сите нас, вие не прашувате што прави СОНК? Зарем СОНК е причината за фрустрацијата на сопственото членство? Зарем СОНК е виновен што платформата за работа на далечина е донесена прекасно и сеуште не профункционира? Зарем СОНК е виновен што имате ангажмани и за викенд, каде споделувате лозинки со учениците или во доцните вечерни часови го тестирате системот односно платформата? Сепак, сметам дека вашето незадоволство треба да го насочите кон оние кои го предизвикале тоа. Сосема е легитимно вие да се обратите и да го информирате раководството на СОНК на сите нивоа, да образложите и да побарате помош и поддршка за решавање на проблемот. Не е во ред да прифаќате секакви противзаконски наредби од директорите, а за тоа да биде виновен СОНК, поточно раководството на СОНК. Во изминатите неколку дена извршивме посета на неколку основни училишта во Скопје, заедно со министерката за образование и наука и градоначалниците на општините, со цел да се провери подготвеноста за стартот на новата учевна година. Без исклучок, сите наставници кои беа прашани како се одвива подготовката, со најбирани пофални зборови кажуваа дека се е во ред. Спротивно на ова тврдење, наставниците зад тастатурите или на друг начин го критикуваат и обвинуваат СОНК за проблемите околу отпочнување на новата учебна година, иако ќе се согласите дека имаме најмалку вина околу настанатата ситуација.

Не сакам ова мое образложение ни најмалку да се сфати како бегање од одговорноста и дека се некој друг е виновен, а не СОНК, односно раководството на СОНК.  Напротив, јас сум свесен дека кој работи тој и греши и дека секогаш може подобро. Но, подобро ќе биде, сигурен сум, кога критиките ќе бидат упатени кон СОНК со добра намера и сите заедно ќе се заложиме, со заеднички сили да дојдеме до посакуваната цел. Повторувам, сите заедно. Не е доволно само да сте член на СОНК, да плаќате членарина и со тоа да завршат обврските кон сопствената организација. Треба многу повеќе активност, иницијативност, борбеност, истрајност. Со ова не би сакал никого да повредам или навредам, но, прашувате каде е СОНК сега да повика на штрајк? Дали сте сигурни дека е време за штрајк и дека штрајкот ќе успее? Дали сте размислиле што ќе биде со СОНК и со вас, доколку се донесе одлука за штрајк, се влезе во штрајк и повторно од познати причини членството ќе направи опструкција, ќе си го земе дневникот и ќе си отиде на час?! Или сметате дека е доволно само да се повика на штрајк, па макар  и да биде чист популизам, без искрено да се верува дека навистина е тоа единственото решение за надминување на проблемите во образованието. Знам дека вашата организација е една од посолидните синдикални организации кои ги почитувале и спроведувале одлуките на СОНК, меѓу кои и учеството во последниот генерален штрајк на СОНК во 2015 година. За жал, постојат релативно голем број на организации, коишто неможат да се пофалат со некакви посебни резултати во учество во синдикални активности.

Од принципиелни причини досега не сме реагирале и коментирале објави и коментари на членови на групата, кои за сите проблеми во образованието, редовно, без исклучок, жестоко го критикувале и обвинувале СОНК за таквата состојба. Сепак, сметавме дека секој има право на свое мислење и коментар, без разлика што знаеме и убедени сме дека најмногу коментарите се од лични, политички или други причини. Никогаш досега не сме реагирале на грубите лаги и клевети на некои организации што се нарекувале пленуми или синдикат, се со цел да се девалвира работата на СОНК, неговата работа, резултатите, силата, моќта, позицијата како партнер на власта на сите нивоа. Интереси за ослабување и разнебитисување имало и во минатото, имаат и сега и ќе имаат и понатака разни критичари и ,,добронамерници” на фелата.  Но, целите се други, сите тоа добро го знаеме –  што е можно повеќе да се ослабе единствената организација која се грижи за правата и интересите на вработените во сите нивоа  на образованието, науката и културата. Е тоа, бидете сигурни, нема да се случи ниту лесно, ниту брзо, ниту воопшто, затоа што оваа организација е ваша, вам ви припаѓа и за среќа многу брзо и лесно се откриваат целите и намерите на поедини личности.

СОНК е конструктивен синдикат, којшто го почитува плурализмот и во синдикалното организирање и дејствување, но, отвореното дејствување против СОНК и континуираното молење и барање до просветните работници да се отчленат односно зачленат во еден друг синдикат, во најмала рака е невкусен, очајнички обид да се придобие што повеќе членство во таа организација, ветувајќи репрезентативност, ветувајќи мед и млеко за просветните работници кога ќе имале преговарачка моќ, па замислете дури и право на штрајк. Ова е мое прво и последно укажување за таквата организација, којашто има магично стапче во рацете на диригентот односно претседателот и неколкумината членови во раководството на  таа организација. И на крајот на ова отворено писмо, за потсетување и за да не се заборави, оваа ваша организација, којашто ја водам подолг временски период, со променлив интензитет на успони и падови, со последните неколку години има помогнато на огромен број на наши членови за трајно вработување, добиено безброј судски пресуди, финансиска помош во согласност со Правилникот на Фондот на СОНК, како и активно учество во организирање и реализирање на повеќе протести ширум државата, за подигнување на социјалниот статус на просветните работници. Во последните неколку години, заедно со МОН, успеавме да реализираме соодветно зголемување на платите во образованието, активно и енергично реагиравме против идејата за намалување на платите на наставниците во висина на минималната плата, отворено се грижиме за здравјето и безбедноста на вработените во текот на пандемијата и т.н. Ова се дел од одговорите на прашањето “што направи СОНК за нас”? И на крајот, не заборавајте дека вие сте СОНК, дека СОНК е ваша организација и дека неверувањето во најголемиот, најсилниот и најдокажаниот синдикат во државата е неверување сам во себе. А тоа не е добро.

Со почит,

                                                                                            Претседател,

                                                                                      с.р. Јаким Неделков

ЕВРОПСКИТЕ СТАНДАРДИ ВО СОЦИЈАЛНАТА ПОЛИТИКА ДА СЕ ПРИМЕНУВААТ И УСОВРШУВААТ

Во организација на хрватскиот синдикат на учителите, на 9 и 10 јули во Цриквеница, Република Хрватска, се одржа работна средба на балканските синдикати за образование, на која што активно учество зема и нашиот синдикат, СОНК. На состанокот беа присутни синдикатите – членки на Интернационалата за образование од земјата домаќин, Хрватска, како и синдикатите од Словенија, Србија, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Албанија и Македонија. Врз основа на претходно потпишаната Спогодба за соработка и заедничко дејствување, синдикатите усвоија Резолуции со кои што бараат од надлежните органи и влади во сопствените држави да се подобри и подигне статусот на просветните работници, во однос на подобрување на условите за работа и платата за извршената работа, да го добијат заслуженото место во општеството, со што ќе се врати  достоинството на професијата. Репрезентативните синдикати да бидат почитувани како релевантни и рамноправни социјални партнери, особено при планирање на реформи во образованието како и при носење на нови закони или законски решенија.

Синдикалната борба за остварување на зацртаните цели ќе се продолжи со сите расположиви средства и методи што ни стојат на располагање и повеќе десетици илјади членови на нашите синдикати се спремни за заедничка акција. За тоа имаме и силна подршка од Европскиот комитет на синдикатите за образование, Европската Конфедерација на синдикатите за образование како и Интернационалата за образование.

КОЛЕКТИВНИТЕ ДОГОВОРИ ШТО ГИ ИМА ПОТПИШАНО СОНК, ВАЖАТ ИСКЧЛУЧИВО ЗА ЧЛЕНОВИТЕ НА СОНК

Одржувањето на едукативните семинари со членовите на регионалните одбори на СОНК, во предходните два викенда беа со регионалните одбори на СОНК од Битола, Гази Баба, Струга и Охрид. И на овие четири регионални одбори, се повтори тоа што беше одлика и на предходните регионални одбори – без малку, целосно учество на членовите на регионалните одбори ( претседатели и евентуално секретари, како замена за претседатели кои оправдано биле спречени), недвосмислен интерес за излагањата по темите од страна на претставниците од највисокото раководство на СОНК и што е посебно значајно за сите досегашни региони – неподеленото мислење од потребата и користа за ваквите едукативни семинари.

Досегашниот впечаток на раководството на СОНК е дека поголемиот дел од членовите на регионалните одбори, не се доволно упатени во содржината на документите на СОНК, а тука се мисли на Статутот на СОНК, Програмата на СОНК и посебно за поединечните колективни договори по дејности. Ваквиот заклучок, раководството  го изведува од фактот, што во вториот дел од семинарот, кој всушност е работно – разговорен, со очекувања за давање на предлози, мислења, иницијативи, одредени состојби за некои синдикални организации, кои се за одбележување и кои се позитивни, а зошто да се крие ги има и негативни, бројот на учесници во овој дел е под очекувањата на овие семинари.

Благо речено, неприфатливо е дека, еден голем дел на членови на регионални одбори ( ова важи за сите досега одржани регионални одбори ), со изненадување да го слушнат непобитниот аргумент, дека потпишаните колективни договори на СОНК, кои се во важност и се применуваат – ВАЖАТ ИСКЛУЧИВО САМО ЗА ЧЛЕНОВИТЕ НА СОНК!  Нека ни биде простено на тежината на зборот што ќе го кажеме –  Б О Л И  оваа реалност, кога ќе слушнете прашање и одобрување од најголемиот дел од другите присутни – Зошто да членуваме во СОНК, кога ги користат истите права и тие што не се членови на СОНК ???!!!

СОНК е единствениот Синдикат, не само во нашата држава, туку и пошироко во Регионот, кој успеал со соодветниот социјален партнер, за секој од потпишаните колективни договори, да го вгради ова решение, кое има сила на Закон, а со правен јазик кажано, дури и повисоко од Закон, затоа што утврдува поголеми права, кои  со Закон се утврдени.

Непознавањето на оваа толку важна одредба од нашите колективни договори, сигурно дека досега голем дел од нашите членови имаат изгубено права кои требало да ги користат, а исто така и на целиот наш Синдикат, му има нанесено огромна штета.

На крајот, ќе го споменеме и сеуште од поедини членови од регионални одбори, поставувањето на прашањето за плаќањето на надоместокот за превоз на наставниците и често пати со обвинувања до раководството на СОНК, дека не успеале да го одбранат ова право, што не постои со самиот системски премин на финансирање од нето во бруто плата. Тоа е решение на ниво на држава и станува збор за систем и никој не можел поинаку да бара издвојување, меѓутоа раководството на СОНК сите овие години од 2009, па се до денес, во договор со раководствата на општините и со посретство на Министерството за образование и наука, во најголемиот број на општини го имаат решено на различни начини, но во секој случај со обезбедување на бесплатен превоз на наставниците, а никако со добивање на паричен надоместок, бидејќи тоа би претставувало кривично дело.

И сосема на крај, општа оценка за досега одржаните едукативни семинари, во четиринаесет регионални одбори на СОНК е во секој случај многу позитивна, а слабостите кои испливаа, а за некои од нив се обидовме да проговориме и во овој текст, раководството преку Советот на СОНК, ќе направи анализа и очекувано е да биде донесен документ, за надминување на овие состојби.

НИВЕЛАЦИЈАТА НА ПЛАТИ ВО КУЛТУРАТА ВНЕСУВА ЗАБУНА КАЈ    КУЛТУРНИТЕ РАБОТНИЦИ

Највисокото раководството на СОНК одржа работна средба со претседателите на синдикалните организации на СОНК од дејноста култура, на која се расправаше за најавената нивелација на плати во установите од културната дејност. Во своето воведно обраќање, претседателот Јаким Неделков ги информираше присутните дека СОНК, како репрезентативен синдикат во културната дејност, воопшто не бил консултиран, ниту информиран за начинот и постапката на нивелација на платите, па оттука е и незадоволството во однос на немањето на социјален дијалог на два релевантни социјални партнери, во согласност со домашните закони, како и меѓународните конвенции за социјален дијалог и партнерство. Тој додаде дека го поздравува секој обид на министерството за подобрување на социјално-економската положба на културните работници, но дека без соодветна процедура, без вклучување на СОНК, без транспарентност во работата, сите нивни напори  ќе предизвикаат сомнеж во однос на исправноста на нивната одлука. Исто така, го потенцираше и неспроведувањето на процедурата при промена на коефициентите на сложеност на работното место, за кое, како што вели, претставува кривично дело и е тежок прекршок.

Претседателите на синдикални организации  беа со различни ставови околу нивелацијата, од која впрочем сите очекуваат соодветно зголемување на платите. Тие подвлекоа дека очекуваат, она за што долги години се залагаше и го правеше СОНК, а тоа е израмнување на платите по работни места на национално ниво, конечно ќе се оствари. Меѓутоа, дел од дискутантите истакнаа дека од можноста на увид во табеларите со новите коефициенти, зголемувањето ќе биде најголемо само кај носителите на дејност, додека пак кај помошно-техничкиот кадар сосема симболично или воопшто ќе го нема. Дел од носителите на дејност пак, го истакнаа своето задоволство, потенцирајќи дека конечно нешто добро е направено во однос на нивната професија.

На крајот од средбата, беше заклучено дека СОНК и Министерството за култура, во најкраток можен рок, треба да воспостават комуникација, да се разрешат дилемите околу нивелацијата и да се земат во предвид сите конструктивни забелешки кои ќе ги достави нашиот синдикат.

Во рамките на Erasmus+ проектот (2022-1-BG01-KA220-SCH-000085901): Sustaining Young Teachers’ Wellbeing at School – YouWell (Одржување на благосостојбата на младите наставници во училиштата), на 03 и 04 јули 2024 година, во Струга, се одржа настан за локална евалуација на активностите, на кој присуствуваа координаторите на овој проект, наставниците – едукатори и младите менторирани наставници.

Настанот го отвори претседателот на СОНК, Јаким Неделков, со кратко претставување на проектот. Потоа се продолжи со презентација на досегашните активности од проектот, како и информација околу активностите коишто следат.

Во рамките на овој настан, наставниците – едукатори ја презентираа нивната досегашна работа со младите менторирани наставници за време на пилот фазата од проектот, искажувајќи го задоволството од соработката со нив.

Според младите менторирани наставници, процесот на менторирање дошол во вистински момент, со оглед на фактот дека истите се соочуваат со проблеми на работото место. Исто така, напоменаа дека освен формалното менторирање, истите немале можност да бидат дел од менторирање на ваков начин, кој е потребен на секој вработен без оглед на дејноста во која работи.

Состанокот заврши со поддршка за иницијативата на СОНК, со предлог за менторирање на повеќе наставници, на начин кој го овозможува овој проект. Воедно, сите присутни потенцираа дека за проблемите и предизивиците со кои се соочуваат нововработените наставници, треба да бидат информирани и претставници од Министерството за образование и наука, со цел подигнување на квалитетот на менторирање, како и полесно надминување на предизвиците со кои се соочуваат младите наставници во своето работење.