На ден 18.01.2023 година, Советот на Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Република Македонија – СОНК ја одржа својата 18-та редовна седница, на која беа разгледани повеќе прашања за актуелните состојби во детските градинки, основното, средното, високото образование и наука, како и културата.

На седницата, главен акцент беше ставен на предлог – законот за системот на плати во јавниот сектор и беа извршени темелни анализи по доставените забелешки од синдикалните организации.

По опширната дискусија и донесените констатации, Советот на СОНК едногласно донесе Заклучоци, кои може да ги погледнете ТУКА.

МТСП НАПРАВИ ГРУБО КРШЕЊЕ НА ДЕЛ ОД ОДРЕДБИТЕ НА ЗАКОНОТ ЗА РАБОТНИ ОДНОСИ

Траги – комична претстава по сценарио, режија и главни улоги на министерството за култура и СКРМ

 Деновиве во јавноста излегоа со соопштенија  Министерството за култура и Синдикатот на културните работници, среќни и задоволни, едните дека ќе ги нивелираат платите во културата до месец март 2019 година, а пак другите дека, по нивна иницијатива ,,како најголем и единствен синдикат кој искрено и вистински се бори за правата на вработените во културата,, ќе се нивелираат и зголемат платите во културните установи.

Во ваквото сценарио и режија недостасуваат  конкретни одговори на конкретни прашања.

Прво, Министерството за култура не објаснува како  и на кој начин планира да извши нивелација на платите по работни места, односно според кој акт тоа ќе го направи?

Второ, ако мислеше со Колективен договор, со кој Колективен? Според оној во кој што СОНК и министерството во изминатиот период ги утврдија коефициентите по работни места и текст кој што беше на јавна расправа пред вработените во културните установи, или по новиот Колективен, кој патем речено е изготвен експресно од ….наводно министерството за култура, без ниту еднаш да се консултира , а камоли да се вклучи во работа единствениот репрезентативен синдикат за културата, а тоа е СОНК.

Трето, кој е доказот дека СКРМ е најголемиот синдикат за културата, впрочем, дали тоа го докажува со Решение за репрезентативност или во вакви околности доволно е да се самопрогласи!?

Четврто, нели се чини дека  Министерството за култура има селективен пристап кон синдикатите, односно во овој случај го фаворизира СКРМ, во оваа епизодна улога како главен актер!?

Петто, намерно или ненамерно (ајде да погодиме) го заборавија СОНК како Синдикат кој што ја заврши целата работа околу коефициентите за усогласување на платите по работни места.  СОНК бараше и од претходните министри како и од последниот министер за култура потпишување на Колективниот договор и негова примена веднаш.

Нели ова изгледа како онаа стара изрека ,, китење со туѓи перја.,,?

Шесто, треба на сите актери во оваа епизода да им стане јасно дека, со вакви обиди за девалвирање и потценување на нашата организација и сите оние кои членуваат во неа, нема да успеат во намерата за дисквалификација и дискредитација на  нашиот Синдикат, со цел да се намали неговата реална моќ како Синдикат. Историјата покажува дека во последните 25 години многумина се обиделе, но никогаш не успеале. Ве уверуваме дека и овој пат и во иднина тоа нема да ви успее!

Седмо, осмо, деветто…..има уште многу да се каже за главните играчи во оваа епизода, но за сега толку, со уште една напомена дека во прилог ќе го објавиме и нашето обраќање до министерот за култура од октомври оваа година, со Барања за решавање на социјалниот статус на вработените во културата, што е само еден од доказите дека , најмалку што можеше да направи министерството е да прифати и да го каже овој факт. Или….. овој документ од архивата на министерството до надлежните во министерството уште патува???

Zaklucoci-kultura

                                           До

                                           Наставници од ООУ “Гоце Делчев” – Центар

Почитувани колеги, наставници од ООУ ,,Гоце Делчев” – Центар, наставници и вработени во сите основни и средни училишта во Македонија, членови на СОНК, членови на други синдикати, невладини организации, пленуми, здруженија на фб групи….

Како претседател на СОНК, со ова отворено писмо сакам да ви се обратам на сите вработени во училиштата, без разлика на кое работно место се наоѓате, но, особено на наставниците во овој случај, бидејќи повод за ова мое обраќање е писмото и прозивката кон СОНК од група наставници од ООУ ,,Гоце Делчев” – Центар, кое е испратено по електронска пошта до СОНК, но е исто така објавено и на социјалните мрежи, односно  на фб, во групата на здружение на просветни работници.

Така како што доликува на една сериозна организација, како што е СОНК, на писмено барање одговараме писмено, а бидејќи е објавено и на социјалните мрежи, сметам дека е добро ова писмо да го споделиме со сите наставници кои се членови на споменатата група. За сите би било добро да го слушнат ставот на СОНК во однос на проблемите поврзани со почетокот на новата учебна година.

Пред се, морам да искажам согласување со констатацијата дека во овој тежок период за сите нас и тоа како сме си потребни едни на други, на Вас членовите на СОНК и на нас, раководството на СОНК. Впрочем, раководството не е СОНК, туку сите заедно, околу 28000 членови.Од таа причина, легитимно е да ве слушнеме, како и досега, секогаш кога сте се обратиле до нас.

Фактите говорат дека СОНК веднаш по соопштување на планот за работа на основните и средни училишта, донесен од МОН, веднаш реагираше и го искажа своето несогласување во делот на организирање и реализирање на новата учебна година. Навистина не ни е јасно, од која причина го игнорирате овој факт, кој го поткрепувам со безброј мои изјави и интервјуа на националните телевизии, како и на фб-страната на СОНК. Барем ова може лесно да се провери. Или можеби не следите медиуми или пак, не знаете и дека постои фб страна на СОНК?! Зошто се поставува прашањето до СОНК за фрустрација и се става во исти кош со МОН и БРО? Зарем не ви е јасно дека секој како институција има свои надлежности?  Проблемот околу техничката подготвеност на училиштата е исклучиво проблем на надлежните за тоа, а тоа се МОН, општините и училиштата. Каде е тука вината на СОНК? Или повторно не го слушнавте нашиот став што секојдневно го кажуваме околу подготвеноста на училиштата со технички средства за одвивање на наставата? Многу транспарентно кажавме дека доколку не се обезбедат услови за работа, работниците (наставниците) нема да бидат во можност да работат и нема да работат. Каде е вината на раководството на СОНК, ако се врши притисок врз наставниците сами да обезбедат компјутери и да ги користат за службени потреби? Зарем не треба да се искаже ставот на СОНК од самите Вас во вашата синдикална организација?! Уште еднаш повторувам, тоа е обврска на работодавачот, т.е училиштето. Зарем не го слушате и гледате ставот  на СОНК околу дуплирање на бројот на часови во дел на училишта ширум државата од 1 до 3 одделение, со делење на паралелките? Ова е синдикално прашање и ниту во еден момент СОНК не се поколеба да застане во одбрана на правата на наставниците. Тоа што досега не е усогласено решението за проблемот, не може да се каже дека СОНК  е единствениот виновник. Сепак постојат и други фактори со кои треба да се усогласат ставовите, а тоа се МОН и општините. И така како што вчера беше објавено во медиумите, очекуваме што побрзо да го надминеме овој сериозен проблем.

И покрај се што правиме во овој тензичен период за сите нас, вие не прашувате што прави СОНК? Зарем СОНК е причината за фрустрацијата на сопственото членство? Зарем СОНК е виновен што платформата за работа на далечина е донесена прекасно и сеуште не профункционира? Зарем СОНК е виновен што имате ангажмани и за викенд, каде споделувате лозинки со учениците или во доцните вечерни часови го тестирате системот односно платформата? Сепак, сметам дека вашето незадоволство треба да го насочите кон оние кои го предизвикале тоа. Сосема е легитимно вие да се обратите и да го информирате раководството на СОНК на сите нивоа, да образложите и да побарате помош и поддршка за решавање на проблемот. Не е во ред да прифаќате секакви противзаконски наредби од директорите, а за тоа да биде виновен СОНК, поточно раководството на СОНК. Во изминатите неколку дена извршивме посета на неколку основни училишта во Скопје, заедно со министерката за образование и наука и градоначалниците на општините, со цел да се провери подготвеноста за стартот на новата учевна година. Без исклучок, сите наставници кои беа прашани како се одвива подготовката, со најбирани пофални зборови кажуваа дека се е во ред. Спротивно на ова тврдење, наставниците зад тастатурите или на друг начин го критикуваат и обвинуваат СОНК за проблемите околу отпочнување на новата учебна година, иако ќе се согласите дека имаме најмалку вина околу настанатата ситуација.

Не сакам ова мое образложение ни најмалку да се сфати како бегање од одговорноста и дека се некој друг е виновен, а не СОНК, односно раководството на СОНК.  Напротив, јас сум свесен дека кој работи тој и греши и дека секогаш може подобро. Но, подобро ќе биде, сигурен сум, кога критиките ќе бидат упатени кон СОНК со добра намера и сите заедно ќе се заложиме, со заеднички сили да дојдеме до посакуваната цел. Повторувам, сите заедно. Не е доволно само да сте член на СОНК, да плаќате членарина и со тоа да завршат обврските кон сопствената организација. Треба многу повеќе активност, иницијативност, борбеност, истрајност. Со ова не би сакал никого да повредам или навредам, но, прашувате каде е СОНК сега да повика на штрајк? Дали сте сигурни дека е време за штрајк и дека штрајкот ќе успее? Дали сте размислиле што ќе биде со СОНК и со вас, доколку се донесе одлука за штрајк, се влезе во штрајк и повторно од познати причини членството ќе направи опструкција, ќе си го земе дневникот и ќе си отиде на час?! Или сметате дека е доволно само да се повика на штрајк, па макар  и да биде чист популизам, без искрено да се верува дека навистина е тоа единственото решение за надминување на проблемите во образованието. Знам дека вашата организација е една од посолидните синдикални организации кои ги почитувале и спроведувале одлуките на СОНК, меѓу кои и учеството во последниот генерален штрајк на СОНК во 2015 година. За жал, постојат релативно голем број на организации, коишто неможат да се пофалат со некакви посебни резултати во учество во синдикални активности.

Од принципиелни причини досега не сме реагирале и коментирале објави и коментари на членови на групата, кои за сите проблеми во образованието, редовно, без исклучок, жестоко го критикувале и обвинувале СОНК за таквата состојба. Сепак, сметавме дека секој има право на свое мислење и коментар, без разлика што знаеме и убедени сме дека најмногу коментарите се од лични, политички или други причини. Никогаш досега не сме реагирале на грубите лаги и клевети на некои организации што се нарекувале пленуми или синдикат, се со цел да се девалвира работата на СОНК, неговата работа, резултатите, силата, моќта, позицијата како партнер на власта на сите нивоа. Интереси за ослабување и разнебитисување имало и во минатото, имаат и сега и ќе имаат и понатака разни критичари и ,,добронамерници” на фелата.  Но, целите се други, сите тоа добро го знаеме –  што е можно повеќе да се ослабе единствената организација која се грижи за правата и интересите на вработените во сите нивоа  на образованието, науката и културата. Е тоа, бидете сигурни, нема да се случи ниту лесно, ниту брзо, ниту воопшто, затоа што оваа организација е ваша, вам ви припаѓа и за среќа многу брзо и лесно се откриваат целите и намерите на поедини личности.

СОНК е конструктивен синдикат, којшто го почитува плурализмот и во синдикалното организирање и дејствување, но, отвореното дејствување против СОНК и континуираното молење и барање до просветните работници да се отчленат односно зачленат во еден друг синдикат, во најмала рака е невкусен, очајнички обид да се придобие што повеќе членство во таа организација, ветувајќи репрезентативност, ветувајќи мед и млеко за просветните работници кога ќе имале преговарачка моќ, па замислете дури и право на штрајк. Ова е мое прво и последно укажување за таквата организација, којашто има магично стапче во рацете на диригентот односно претседателот и неколкумината членови во раководството на  таа организација. И на крајот на ова отворено писмо, за потсетување и за да не се заборави, оваа ваша организација, којашто ја водам подолг временски период, со променлив интензитет на успони и падови, со последните неколку години има помогнато на огромен број на наши членови за трајно вработување, добиено безброј судски пресуди, финансиска помош во согласност со Правилникот на Фондот на СОНК, како и активно учество во организирање и реализирање на повеќе протести ширум државата, за подигнување на социјалниот статус на просветните работници. Во последните неколку години, заедно со МОН, успеавме да реализираме соодветно зголемување на платите во образованието, активно и енергично реагиравме против идејата за намалување на платите на наставниците во висина на минималната плата, отворено се грижиме за здравјето и безбедноста на вработените во текот на пандемијата и т.н. Ова се дел од одговорите на прашањето “што направи СОНК за нас”? И на крајот, не заборавајте дека вие сте СОНК, дека СОНК е ваша организација и дека неверувањето во најголемиот, најсилниот и најдокажаниот синдикат во државата е неверување сам во себе. А тоа не е добро.

Со почит,

                                                                                            Претседател,

                                                                                      с.р. Јаким Неделков

На ден 16.02.2022 година, новиот претседател на Регионалниот одбор на СОНК – Битола ја одржа својата прва работна средба, на која  присуствуваа новоизбраните претседатели на синдикални организации. На работната средба беа избрани членови на Надзорен одбор и нивни заменици, член во Советот на Синдикалниот фонд и член во Советот на СОНК по структура.

Се разговараше за проблемите и незадоволството во дејностите детска заштита, основно и средно образование и за достоинствено вреднување на трудот во овие дејности. Секако, беше отворено и прашањето за минималната плата односно зголемување на платите по методологија на множење на минималната плата со коефициентот на сложеност на секој вработен, потоа за исплата на надоместок за патни трошоци и регрес за годишен одмор – К15 и усогласување на овие барања со колективните договори. Се нагласи потребата од продолжување на процесот на потпишување на колективните договори за основно и средно образование и нивно доследно почитување.

Исто така, се дискутираше за  усогласување на работното време во градинките, со оглед на фактот што истото се разликува во различни установи и претставува проблем кој треба што поскоро да се реши.

На крајот на работната средба се донесе заклучок дека Регионалниот одбор на СОНК – Битола го подржува и охрабрува раководството на СОНК да продолжи со притисокот и барањата на своите членови, искористувајќи ги сите расположливи механизми, вклучително и протест, генерален штрајк и слично, се додека не се исполнат барањата кои се реални и неопходни.

Во рамките на проектот “Безбедност и здравје при работа во дејностите на образование и наука”, Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Република Македонија – СОНК и Македонското здружение за заштита при работа – МЗЗПР, на ден 05 и 06.05.2023 година, одржаа работилница на која учествуваа членови на СОНК од Регионалните одбори на Центар, Карпош и Гази Баба.

На работилницата, присутните членови имаа можност да се едуцираат и да ги прошират своите знаења, како и да ги посочат проблемите со кои се соочуваат на своите работни места во однос на безбедноста и здравјето при работа.

Актуелните теми за безбедноста и здравјето при работа беа презентирани од страна на предавачи и стручни лица во оваа област, а работилницата имаше и интерактивен карактер, на која присутните добија одговори на сите поставени прашања.

На крајот од работилницата, учесниците изразија голема благодарност за можноста да се стекнат со неопходните знаења од оваа, за нив, многу значајна област.

ЕДИНСТВЕН И СИЛЕН СИНДИКАТ, ОСНОВЕН ПРЕДУСЛОВ ЗА ПОДОБРУВАЊЕ НА СТАТУСОТ НА ЧЛЕНСТВОТО

VI- ОТ КОНГРЕС НА СОНК ОДЛУЧЕНО ДА СЕ ОДРЖИ НА 12 ДЕКЕМВРИ 2015 ГОДИНА

ОДРЖАНА 19-ТА РЕДОВНА СЕДНИЦА НА СОВЕТОТ НА СОНК 

ДОНЕСЕНА ОДЛУКА ЗА ОДРЖУВАЊЕ НА ПРЕДУПРЕДУВАЧКИ ШТРАЈК

На ден 23-08-2019 година, Советот на СОНК, во проширен состав, ја одржа својата 19-та редовна седница, на која се изврши детална анализа на социјалниот статус на вработените  во дејностите што ги обединува СОНК и изјаснувањата од одржаните состаноци на ниво на синдикалните организации на СОНК, а во врска со донесените Заклучоци на 18-та седница на Совет на СОНК, која беше одржана на 21-06-2019 година.

На седницата присуствуваше и Министерот за образование и наука  г-нот Арбер Адеми, со своите најблиски соработници, кој пред членовите на Советот на СОНК истакна дека како Влада на Р.С.Македонија вложуваат многу и се направени повеќе инвестициски вложувања  и реформи во делот на образованието. Секако дека како Влада имаат желба и силно се работи на идно зголемување на платите, но откако ќе имаме јасна слика, со јасни податоци како стојат работите генерално во државата.

Од опширната расправа на седницата по однос на социјалниот статус на вработените, Советот на СОНК констатира дека со донесувањето на Законот за детска заштита и потпишувањето на новиот Колективен договор за оваа дејност, лошата социјална состојба кај вработените во детските градинки е делумно ублажена и е во рамките на висината на минималната плата на национално ниво. Исто така, оваа состојба е ублажена и кај вработените во дејноста култура со нивелацијата на платите во оваа дејност, но за жал во сите степени на образованието вработените земаат плата под просекот на платата на национално ниво и со огромна процентуална разлика на минималната плата на национално ниво. Овие непобитни факти резултираат со заклучок дека социјалниот статус на вработените во образованието е под секое ниво и нивото на достоинството на просветниот работник.

Од констатираната социјална состојба кај вработените во основното и средно образование и изјаснувањето на синдикалните организации на СОНК по однос на Заклучоците од 18-та седница на Советот на СОНК, неминовен беше заклучокот дека најавеното зголемување на септемвриската плата од  5% не е доволен и смета дека процентот на зголемување на платите треба да е во согласност на процентот на зголемување на минималната плата на национално ниво, односно севкупно за 25%. Од погоре наведените причини, доколку до 1-ви септември не се изнајде решение или утврди терминот на зголемување на платите во овие дејности, Советот на СОНК донесе едногласна Одлука во дејностите основно и средно образование, на првиот училишен ден, 2-ри септември да се одржи еднодневен предупредувачки штрајк.

Советот на СОНК, исто така, побара да се интензивираат преговорите со МОН, а најдоцна до крајот на месец септември, оваа година, да  се утврди процентот на зголемување на платите кај вработените во сите сфери на образованието, како и утврдување на терминот и процентот за зголемување на платите за 2020 година.  Доколку до предвидениот термин не се најде прифатливо решение, Советот на СОНК на почетокот на месец октомври ќе одржи седница на која ќе се утврдат идните чекори, не исклучувајќи го генералниот штрајк во сите степени на образование.

Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Република Македонија – СОНК, како единствен репрезентативен синдикат во дејноста образование и министерството за образование и наука – МОН го потпишаа првиот грански Колективен договор за високо образование и наука, на национално ниво, кој важи за вработените во установите од овие дејности. Овој Колективен договор ги нормира и унапредува правата од работен однос во секторот високо образование и наука: вработување, унапредување, право на годишен одмор, право на платено и неплатено отсуство, право на отпремнина, заштита од отказ итн. Во договорот се дефинира начинот на пресметување на платата, кој се темели на степенот на сложеност и одговорност на работното место, изразен како коефициент во однос на просечната плата на национално ниво. Особено е важно да се спомене дека со овој начин на пресметка на плата се обезбедува систем на валоризација, но и континуиран раст на платите, кои ќе растат заедно со просечната плата, со што се оневозможува стагнирање на платите како во изминатиот период.  Дополнително, од страна на МОН ќе се исплаќаат минат труд и прекувремена работа.

Кон овој Колективен договор барање за пристапување поднесе Независниот академски синдикат – НАкС, кој активно учествуваше во изготвување на истиот. СОНК позитивно одговори на ова барање и даде согласност за пристапување на членовите на НАкС, за кои ќе важат истите права и обврски од Колективниот договор за високо образование и наука, како што важат за потписниците на овој Договор.

Сметаме дека овој Колективен договор е исклучително важен во однос на решенија на системски проблеми кои ги засегаат вработените во овие дејности со години, социјалниот дијалог и регулирање на односите помеѓу различните чинители. Очекуваме дека статусот и материјалните права на сите вработени во високото образование и науката ќе продолжат да се унапредуваат и дека зацртаните барања во целост и со забрзано темпо ќе се реализираат по завршување на кризата.