Врз основа на член 55, а во врска со член 30, став 2 од Статутот на СОНК, претседателот на СОНК Јаким Неделков, свика работна средба со претседателите на регионалните одбори на СОНК, која се одржа на 7.03.2015 година.

На работната средба, на која присуствуваа сите претседатели на регионалните одбори на СОНК, претседателот на СОНК со воведно излагање информираше за текот на преговорите со ресорните министерства во врска со Барањата на СОНК, кои се предмет на преговори, а согласно Спогодбата помеѓу СОНК, од една страна и МОН и МТСП од друга страна, потпишана на 3.02.2015 година.

Во подолгото излагање претседателот Неделков истакна дека се водат сериозни преговори со Министерството за образование и наука и Министерството за труд и социјална политика, додека со Министерството за култура и покрај сите обиди и напори од страна на раководството на СОНК и понатаму продолжува молкот, кој е целосно спротивен со законските обврски во делот за социјалното партнерство и социјалниот дијалог. Претседателот на СОНК изрази убедување дека од досегашниот тек на преговорите постигнати се конкретни резултати (не се одбиени дневници за деновите поминати во штрајк; одработувањето на споменатите денови ќе се врши само откако ќе се постигне договор помеѓу СОНК и МОН; не се врши казнување по основ на резултатите од екстерното оценување за јануари и февруари 2015 година што е во согласност со Спогодбата од 3.02.2015 година). Во однос на другите барања со МОН сме многу блиску до взаемно прифатливо решение за рационализација на педагошката евиденција и администрација. Во врска со паричните казни по разни основи во постоечките законски одредби, МОН има дадено предлог за нивно значајно намалување, меѓутоа околу ова прашање СОНК од принципиелни причини, нема да се изјаснува за висина на паричните казни и колку и да се намалува нивниот износ.

Во преговорите со МОН, практично клучно од аспект на СОНК е прашањето во однос на казните по резултати од екстерното оценување во основните и средните училишта. Преговарачкиот тим на СОНК не отстапува од барањето казните да бидат целосно отстранети, а останува на ставот дека има потреба од екстерно оценување, но за истото има доста простор за интервенции, во смисол на подобрување на постоечкиот модел, што во досегашниот дел од преговорите направени се значајни подобрувања.

Последните преговори помеѓу МОН и СОНК на 4.03.2015 година беа чекор напред во целосно доближување на ставовите, со исклучок на прашањето на казните, за кои Министерството побара дополнителни консултации, но со јасно искажано мислење од нивна страна со оптимизам дека, до крајниот рок 15-ти март, ќе има заедничко конечно решение по сите прашања.

Во дискусијата на работната средба учествуваа најголемиот дел од претседателите на регионалните одбори, кои дадоа целосна поддршка на преговарачкиот тим, со очекување истите целосно да завршуват најдоцна до 15-ти март. Врз основа на воведното излагање на претседателот и дискусиите, едногласно беа донесени следниве

З А К Л У Ч О Ц И

1. Се дава целосна подршка на највисокото раководство на СОНК и преговарачкиот тим за досегашниот тек на преговорите
2. Целосно се подржува досегашниот став на раководството и преговарачкиот тим во врска со прашањето за казните по резултатите од екстерното оценување на учениците и се потврдува дека истиот став е изграден врз основа на неподеленото мислење од страна на вработените во основните и средните училишта и по ова прашање не може да има никакво отстапување во преговорите со ресорното министерство, што досега целосно го почитува раководството и преговарачкиот тим на СОНК
3. На работната средба потврдено е уште еднаш дека Предлог Спогодбата која треба да произлезе како резултат од преговорите со ресорните министерства, а по утврдување од страна на Советот на СОНК, ќе биде ставена на изјаснување пред синдикалните организации на СОНК и врз основа на резултатите од тоа изјаснување, Советот на СОНК ќе донесе Одлука за прифаќање или неприфаќање на истата.

Претседателот на СОНК изрази задоволство од покажаното единство во врска со Заклучоците и побара од претседателите на регионалните одбори на СОНК целосно да стојат на позициите на Статутот и Програмата на СОНК, а истото да го бараат и од синдикалните организации во своите региони. Сите поинакви однесувања, за кои се или ќе се обезбедат докази, ќе бидат санкционирани согласно Статутот на СОНК.

 Оркестрираната и диригирана хајка против Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Република Македонија – СОНК, која дневно добива во жестина, сигурни сме дека како главна цел има разбивање на единството на Синдикатот и на ослабнување на неговата реална моќ, што ја има во одбрана на самостојноста и на правата на своето членство. Непобитен е фактот дека со очигледна поддршка од една од политичките партии во државата и со активно вклучување на неколку од информативните гласила, кои се блиски или под нивна контрола, стана пракса, без малку секој ден да се повторуваат лаги преку поединци кои биле или формално сеуште се членови на нашиот Синдикат, а  кои одамна се збогувале со сопствената чест и достоинство и без поговорно одработуваат туѓи нарачки.

Како поинаку да се толкува повторувањето на една лага во врска со платите во образованието, кои – ,, требало да се формираат според коефициенти од колективните договори и да бидат помножени со висината на минималната плата, за секое работно место поединечно” !!! Додатно, со неспроведување на таквата ,,законска” обврска, наставниците биле оштетени за 70 евра секој месец…”

Во оваа приказна особено зачудува фактот што најодговорните од СОНК, вклучително дури и Советот, кој е највисок орган на најголемиот синдикат во Р. Македонија, само пред една недела доставија Соопштение до јавноста , во кое во целост беше дадена постапката за формирањето на платите по колективните договори и што е правило кое се применува од страна на потписниците на истите. Но и покрај тоа, дел од средствата за јавно информирање и натаму ги пласираат опасните лаги и со перфидни наслови и текстови за отчленување од СОНК,…,, заради вршење на притисок од страна на раководството на Синдикатот врз членството за плаќање на синдикалната членарина…” Не сме сигурни дали се работи за свесна или потсвесна реакција од страна на таквите        ,, коректни” новинари, но непобитен е фактот дека СОНК, постои и функционира, врз основа на синдикална членарина и нема додатни средства, особено не од фондации, Тогаш, каков е тоа грев на раководството да бара членовите да плаќаат членарина, која произлегува од малкуте обврски, за разлика од правата што ги имаат како членови на Синдикатот За која цена и за каква ,, мирна ноќ” го прават тоа и членовите кои наместо во сопствената организација проблемите ги,, решаваат” преку медиумите, како и тие што им помагаат во тоа  – само тие знаат.

Со најголема одговорност, уште еднаш информираме дека минималната плата не е основица со која се формира висината на платите според колективен договор, во било која гранка во приватниот сектор или дејност во јавниот сектор. Согласно член 105, точка 2  од Законот за работни односи во кој стои… ,, При исплатата работодавачот мора да го почитува најнискиот износ определен со колективен договор, во согласност со закон, кој непосредно го обврзува работодавачот”… Согласно Колективниот договор за средно образование во член 34, став 1 стои…,, Најниската плата за најнизок степен на сложеност ја утврдуваат и објавуваат потписниците на овој Колективен договор, најмалку еднаш во календарската година…” Ваква одредба  задолжително има во секој  колективен договор на ниво на работодавец  или на гранка, во кои меѓу другото, се регулираат и платите. Тоа значи дека во секој од тие колективни договори, социјалните партнери што ги потпишуваат истите се договараат за висината на најниската плата за најнизок степен на сложеност, кој потоа се множи со секој поединечен коефициент на сложеност за секое работно место.  Доказ за тоа е Спогодбата помеѓу СОНК и МОН, потпишана на 28-10-2014 година, во која јасно стои во точка 1 од истата… ,, Најниската плата за најнискиот степен на сложеност за вработените во средните училишта изнесува 12.492 денари,,… а во точка 3 од истата стои…,, Основната плата на работникот не може да биде пониска од објавената висина на минималната плата во бруто износ во тековната година,,… Многу јасно е како што е и во ЗРО и во колективните договори, дека станува збор за две сосема различни категории, кои патем кажано различни се носителите како надлежни на истите, како и корисниците. Тоа значи дека- износот на гарантираната плата ја утврдува Владата на Р.М. со Закон, со претходно усогласување околу висината на истата со социјалните партнери, атоа се репрезентативните федерации на синдикатите и репрезентативните организации на работодавачите. Минималната плата се однесува само на категорија на работници каде висината на нивната плата е пониска од најниската плата за најнизок степен на сложеност, утврдени со колективен договор.

Ја користиме оваа прилика, да укажеме на опасноста со натпревар во наддавање на износ на минимална плата од било кои причини, а уште повеќе што токму СОНК е иницијатор за воведување на минимална плата во 2006 година, за кое имаме непоборливи докази и повеќе од 40.000 потписници на таа иницијатива во споменатата година. Од тука е и нашата дополнителна обврска дека, минималната плата неизбежно создава потреба од зголемување на платите во сите степени на сложеност на работните места, во секое претпријатие или установа и тоа соодветно на постоечкиот сооднос по колективен договор или закон. Во спротивно, ќе се создаде урамниловка, со сите последици за кои не треба посебно да се елаборира. Уште поопасно е барањето или формирањето на мислење дека износот на минималната плата треба да биде износ со кој ќе се множат коефициентите на сложеност на работните места, со што би се зголемила просечната плата во државата, што многу наликува на пат послан со цвеќе, а кој води во пеколот.

Сакаме да завршиме со пораката дека, СОНК и натаму ќе остане самостоен и моќен Синдикат , кој максимално ќе ги штити и развива правата на своето членство, а ,, адутите” кои сега ги користат  разбивачите и помагачите на ,, непослушниот” СОНК , многу брзо ќе им се претворат во бумеранг.

На 23-ти декември 2017 година, Советот на СОНК ја оддржа деветтата редовна седница на Советот на СОНК во проширен состав, претседателите и секретарите на регионалните одбори на СОНК, на која на дневен ред беа планирања на активности на СОНК за најавениот протест во рамките на КСС. На седницата беше поканет и присуствуваше претседателот на Конфедерацијата на слободни синдикати на Македонија – КСС, Благоја Ралповски.

Имено, по иницијатива на Извршниот одбор на КСС, на седницата на Конференцијата на КСС оддржана на  21-12-2017година , каде што СОНК како грански синдикат партипицира со 14 членови, донесе Одлука, патем да споменеме дека е обврзна за сите членови на гранските синдикати во КСС, за оддржување на Јавен протест во месец јануари идната година.

Носењето на Одлуката за оддржување на Јавен протест е од веќе познати барања и  причини , но не е на одмет да ги споменеме :

• Отпочнување на преговори и воспоставување на социјален дијалог со релевантните репрезентативни синдикати во државата;
• Преговори за најавеното селективно зголемување на платите за 5% во октомври идната година во одредени дејности во Јавниот сектор,  кое ќе доведе до дискриминација на останатите сектори;
• Отпочнување на преговори за зголемување на платите на вработените во јавната администрација, јавните установи, јавните претпријатија и акционерските друштва во државна сопственост и усогласување на потпишаните важечки колективни договори, соодветно на процентот создаден со зголемување на висината на минималната плата (зголемување на соодветен процент по различни сектори);
• Итно отпочнување на преговори за измени и дополнувања на општиот колективен договор за јавен сектор во врска со следните предлог – измени:

• Регрес за годишен одмор за вработените во јавен сектор во висина од најмалку 60% од основицата, под услов работникот да работел најмалку 6 месеци во календарската година кај ист работодавач. Со колективен договор на ниво на дејност или колективен договор на ниво на работодавач може да се утврди регрес за годишен одмор во поголем износ од износот утврден со овој колективен договор.
• Одредба во која Владата ќе има обврска при секое носење на буџетот на РМ да изврши усогласување на платите во јавниот сектор со репрезентативните синдикати;
• Зголемување на надоместокот за минат труд по примерот на соседните земји односно зголемување на плататата секоја година за соодветен процент и тоа:

– од 1 до 10 год. работен стаж за 0,5 проценти

– од 11 до 20 години работен стаж за 0,75 проценти

– над 21 година работен стаж за 1 процент

• За вработените во јавен сектор кои работат и во сабота со цел надополнување на работните саати, намалување на нивното работно време во текот на работната недела.
• На вработените во јавниот сектор кои имаат повеќе од 150 работни часа подолго од полното работно време кај истиот работодавач на годишно ниво, да им се исплати бонус во висина од една просечна плата во Републиката (13та плата).

Во вториот дел на седницата беше поканет и присуствуваше правниот застапник на СОНК, Ванчо Шехтански, кој даваше правни совети за постапките по однос на прашања од работен однос за поединечни и групни проблеми со кои се соочува членството на СОНК со посебен акцент за можноста за трансформација на работни договори од определено на неопределено време после 2 години работен стаж . Во овој дел на седницата беа отворени и други прашања од тековното работење на Советот на СОНК.