При крајот на месец aприл, беа одржани едукативни семинари со регионалните одбори на СОНК од Чаир и Кисела Вода, а последниов викенд одржан е семинар со членовите на Регионалниот одбор на СОНК – Кичево.

Слично како и во претходните регионални одбори, семинарите се одржуваат според програма која се покажа за добро планирана, а тоа без исклучок го потврдија сите учесници на истите. Имено, во првиот дел од семинарите се предвидени излагања на претставниците од највисокото раководство на СОНК по три теми, во кои се внесени прашања од повеќе области, а кои се од посебен интерес за Синдикатот.

Имено, првата тема која оди под наслов  ,, Синдикатот – нужна потреба или наметната обврска за работниците”,го опфаќа периодот од првите синдикални активности при крајот на XVIII век, со изнесување на нај важни настани од последните два века, со посебен осврт од активностите во Р. Македонија и посебно на нашиот Синдикат. Во склоп на оваа тема отворено се зборува и за позитивните страни, што значи и за успесите на СОНК, но се зборува и за слабостите на нашиот Синдикат, почнувајќи од синдикалните организации, па се до највисоките органи.

Втората тема која е со наслов ,, Правна регулатива на Синдикатот”, ја опфаќа правната регулатива, а која се однесува на правата и обврските на синдикатите ( Устав, Закон за работни односи и други закони), колективното договарање и нивоата на истото, со посебен осврт на колективните договори,што нашиот синдикат ги има потпишано и особено за правата утврдени по колоективните договори, кои се многу значајни за нашето членство, бидејќи се значајно повисоки од правата утврдени со соодветните закони, а некои од овие права од колективните договори се единствени, не само во регионот, туку и во европски рамки. Во рамките на оваа тема опфатен е и Статутот на СОНК.

Третата тема со наслов ,, Стратешки цели на СОНК во наредниот пет годишен период”   е посветена на програмските определби на СОНК , утврдени на последниот VI-ти Конгрес, одржан при крајот на 2015 година; социјалниот дијалог помеѓу социјалните партнери, утврдени со ЗРО на сите нивоа, како и со посебен осврт на усвоените  четири Резолуции, усвоени на конгресот на СОНК. Како дел од оваа тема станува збор и за состојбите во нашиот Синдикат, од аспект на синдикални организации, регионални одбори, па се до Советот на СОНК, како највисок орган на нашиот Синдикат.

Во вториот дел од семинарите, учесниците имаа(т) можност да дадат свои мислења и за излагањата по веќе споменатите теми, да изнесат свои размислувања и за состојбите во синдикалните организации, од кои произлегуваат, како и за работата на регионалните одбори, во чиј состав делуваат. Според раководството на СОНК,  од  досега одржаните семинари во регионалните одбори, најчесто дискусиите се сведуваат на практично поставување на прашања за одредени реално постоечки проблеми, ама и по одредени проблеми кои реално не постојат, а задолжително се покренуваат како прашања од не информираност. Само како пример:  неразбирливо е како може да биде дилема и да се постави прашањето – за кого важат колективните договори??? ; во дел од регионални одбори има и натаму претседатели на синдикални организации, кои излегуваат со тврдење дека, паричните казни  од екстерното тестирање биле укинати само за минатата година;   прашањето за решавање на проблемот за превоз на вработените во образованието и натаму се упатува до МОН, со барање до централното раководство на СОНК, истото да го разрешува…

Без секакви дилеми, едукативните семинари што се одржаа во регионалните одбори и кои се при самиот крај за да бидат одржани во сите 20 регионални одбори на СОНК, може со сигурност да се заклучи дека се од голема корист. Меѓутоа, целосен резултат од едукативните семинари, ќе има тогаш кога истите ќе се одржат и во секоја синдикална организација на СОНК, така како што е договорено со претседателите на синдикалните организации и претседателите на регионалните одбори на СОНК.

Советот на СОНК на третата редовна седница, одржана на 25-ти и 26-ти јуни, 2016 година, како главна точка на дневен ред, расправаше по Извештајот за одржаните семинари со членовите на регионалните одбори на СОНК.

Во обемната расправа, во која учествуваа најголемиот дел од членовите на Советотна СОНК  (кој брои вкупно 43 членови), се направи опстојна анализа на резултатите од одржаните едукативни семинари во сите регионални одбори на СОНК. Заедничка оценка од дискусиите беше,  дека семинарите биле добро организирани и од страна на учесниците на истите оценети се како многу потребни и корисни.

Посебно за одбележување е заедничката оценка на членовите на Советот, дека преку одржаните семинари, на кои учествувале  451 претседатели на синдикални организации, дека се детектирани и неколку по изразени слабости во дел од синдикалните организации, како и во одредени регионални одбори. Тоа не е состојба која треба да се смета дека е со некои сериозни размери и е вообичаена, особено во организации со огромен број на членство, како што е нашиот Синдикат. Но, за пофалба е подготвеноста на раководството, отворено да се разговара за таквите проблеми и навреме да се превземат активности, согласно Статутот на СОНК, за нивно што побрзо надминување. Радува фактот што сите членови на Советот, покажаа целосна подготвеност за надминување на ваквите состојби.

Издвоени се неколку детектирани слабости во организацијата. Една од нив е постоењето на значаен број на претседатели на синдикални организации ( вкупно 573 на ниво на држава) и тоа во сите дејности, како и во сите регионални одбори, кои недоволно ги проучиле Статутот и Програмата на СОНК, без кои е невозможно да бидат на висината на одговорноста што ја презеле како претседатели на синдикални организации. Исто така, евидентирано е дека значаен број на претседатели на синдикални организации, многу малку или без малку целосно, не ги познаваат колективните договори по дејности што ги има потпишано нашиот Синдикат со ресорните министерства, законите на дејностите, како и одредбите од ЗРО, барем во делот на синдикатите и колективните договори.

Има еден помал број на синдикални организации во кои е констатирано дека, многу ретко се одржуваат состаноци со членовите на тие организации, а претседателите на истите, на состаноци на регионалните одбори, настапуваат со изјави дека тоа се ставови, мислења, предлози, барања на членовите од конкретната организација! Таквите состојби се целосно неприфатливи и во наредниот период,  регионалните одбори мора да посветат многу повеќе внимание на истите, а нивното надминување да биде согласно Статутот на СОНК.

Во однос на регионалните одбори, Советот констатира дека, генерално истите добро ги завршија истите за организирање и реализирање на едукативните семинари и во основа солидно ги извршуваат обврските согласно Статутот на СОНК и документите што ги усвојува Советот на СОНК.  Меѓутоа, беше констатирано дека неколку регионални одбори не ја остваруваат потребната комуникација и размена на информации со централното раководство на Синдикатот, во некои сличаи и во подолг временски период. Има неколку примери на регионални одбори, кои со одредени свои активност излегуваат од надлежностите што ги имаат со Статутот на СОНК. За надминување на ваквите состојби, беше договорено во наредниот период задолжително да се почитуваат правата  и обврските од Статутот на нашиот Синдикат.

По обемната и плодна дискусија, Советот усвои заклучок да се изготви Програма за синдикална едукација на сите нивоа и на првата наредна седница на Советот на СОНК да се усвои истата и да продолжат активностите за организација на семинари за едукација членовите  на нашиот Синдикат.

Ќе го одбележиме и Заклучокот, што едногласно го усвои Советот на СОНК за покренување на званично барање пред надлежните институции и органи во државата, за правична и правна поделба на т.н. синдикален имот, стекнат во поранешниот општествен систем.

 Советот на Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Р. Македонија – СОНК, на втората редовна седница, одржана на 20-02-2016 година, едногласно донесе заклучок да се организира и спроведе интензивна синдикална едукација во СОНК. Со едукацијата, која ќе се одвива во регионалните одбори и синдикалните организации на СОНК, договорено е да бидат опфатени , во првата фаза претседателите на синдикалните организации на СОНК, преку едукативни семинари што ќе се одржуваат на ниво на регионални одбори на СОНК.

Со втората фаза, ќе бидат опфатени сите членови на СОНК, преку едукативни семинари кои ќе се одржуваат во секоја од околу 600 синдикални организации на нашиот Синдикат.

Планирано е едукативните семинари да се одржуваат во неработни денови и да бидат поделени во два дела. Првиот дел треба да биде тематски, на кој воведни излагања ќе имаат ( во регионалните одбори ), носителите на највисоките функции во СОНК, а во синдикалните организации претставниците на регионалните одбори и претседателите на синдикалните организации.

Со првиот дел , поделени во три тематски области, ќе бидат опфатени најважните прашања сврзани со Синдикатот, како организација на работниците, со историски и хронолошки приод на оваа организација, сегашни состојби во светот и посебно на синдикален план во светот и посебно во  нашата држава. Посебен акцент во оваа тематска област, ќе биде посветено на СОНК, од неговот основање , па се до денес.

Со втората тематска област, ќе бидат опфатени – Статутот на СОНК, со споредбени податоци со други синдикати сродни на нашиот Синдикат и пошироко во Регионот, Законот за работни односи во делот на синдикатите и социјалниот дијалог и колективните договори по дејности.

Со третата тематска област, ќе биде анализирана Програмата за работа на СОНК во наредниот петгодишен период, најважните предизвици кои ќе бидат предмет на континуирани активности на СОНК, степенот на социјалниот дијалог на сите нивоа и натамошните реформски зафати во доизградувањето на СОНК во современ синдикат, по моделот на најмоќните синдикати за образование во земјите од Европската унија.

Во вториот дел од едукативните семинари и во регионалните одбори и во синдикалните организациии, планирано е да има дискусија и по темите од семинарот, како и за сите актуелни прашања и проблеми од надлежност на СОНК.

Се планира да биде изготвен и посебен Прирачник, кој ќе треба да послужи за поквалитетно извршување на оваа обемна и многу значајна активност на СОНК, која ќе се одвива во наредните неколку месеци.

Врз основа на програмските определби на нашиот синдикат усвоени на последниот VI – ти Конгрес на СОНК и воочената потреба за едукација на членството,  по иницијатива на највисокото раководство на СОНК (Претседателот, Јаким Неделков и Генералниот секретар, Весна Неделковска) од половината на месец јуни се отпочна со реализирање и одржување на непосредни средби со членови на СОНК. Со оваа иницијатива потребно е да се подигне нивото на синдикална едукација, како и непосредното взаемно информирање помеѓу раководството и членовите.

Претходно за оваа иницијатива до членовите на СОНК беше проследена преку  регионалните одбори и претседателите на синдикалните организации од својот регион, со што  се даде можност секој од нашите членови кој е заинтересиран непосредно да исконтактира со највисокото раководство и истата намера да ја најави на Претседателот на Регионалниот одбор.

Потребата за непосредна комуникација со раководството е исклучиво врзано со надлежностите на нашиот Синдикат, според Статутот и Програмата, како и Законот за работни односи, во делот за синдикатите. Тоа значи дека секој наш член што има потреба или желба за таков контакт може да информира за одреден проблем од делот на работните односи и за да побара подршка за надминување на истиот, но и можност да даде предлог за начинот за решавање на одредени проблеми со кои се среќаваат нашите членови на ниво на дејности, вклучително и свои согледувања за начинот на функционирање вкупно на СОНК на сите нивоа и сугестии за подобрување на вкупното функционирање и активности на СОНК.

 

Првите работни средби се одржаа во Регионалниот одбор на СОНК – Делчево и Регионалниот одбор на СОНК – Кочани на 16 и 17 -06-2017 година, на која присуствуваа преставници од сите синдикални организации (од некои синдикални организации и повеќемина-зависно од потребите) на СОНК од дејностите : детска заштита, основно и средно образование, како и од културата. Беа отворени повеќе прашања , индивидуални, групни и проблеми на ниво на синдикални организации, како и прашања кои се суштински на ниво на дејност, анализи и предлози за подобро и поефикасно функционирање на нашиот Синдикат на сите нивоа на организирање.

Општа констатација е дека работните  средби со членовите на СОНК во овие два Регионални одбори  предизвикаа голем интерес , што се темели врз основа на фактот дека беа присатни поголем број на членови од скоро сите синдикални организации. Исто така, присатните на работните средби искажаа нескриено задоволство од можноста за воспоставување на ваква непосредна комуникација со раководството на СОНК и барање за почести вакви или слични работни средби во наредниот период.

Работните  средби со членовите на СОНК  и во другите региони продолжуваат  понатаму,  на датуми кои взаемно ќе се договорат со претседателите на регионалните одбори и раководството на СОНК, и тоа по желба на нашите членови, во смисла на работни или денови од викенд.

Следните работни средби се со членовите на СОНК од регионалните одбори на Прилеп и Битола со договорени  датуми на одржување и тоа на 22-06- 2017 во Прилеп и 23-06-2017 година во Битола.