По повод почетокот на новата учебна 2016/2017 година, Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Република Македонија – СОНК , на вработените во основните и средните училишта, ширум целата наша држава, на учениците и нивните родители, им посакува среќна и успешна нова учебна година, со надеж дека наставниците ќе бидат среќни што ќе имаат можност повторно да ги пренесат своите знаења на следбениците, а учениците ќе бидат задоволни со стекнувањето на новите знаења,  вештини и навики.

И во оваа прилика СОНК сака да потсети дека образованието е темел на секоја заедница почнувајќи од поединецот,  семејството, па се до планетарно ниво и во таа смисла го изразуваме нашето цврсто убедување дека, најсигурна инвестиција за иднината претставува токму образованието. Со такво убедување, СОНК долги години заедно со надлежните во нашата држава, прави максимални напори за подигнување на статусот  на образованието по сите основи, а од синдикален аспект посебно на статусот на вработените на во оваа исклучително важна област за секое општество.

На 21-09-2017 година, во работна посета на СОНК, беше пречекана трочлена делегација од синдикатот за образование од Република Албанија- SPASH, предводена од претседателот Неврус Каптели.

Целта на посетата беше официјализирање  на повеќе децениското пријателство и соработка помеѓу СОНК и SPASH и потпишување на Меморандум, со кој што двата Синдикати се  согласни да воспостават поблиска меѓусебна соработка по сите прашања кои се во нивна надлежност.

Особено ќе се интензивира размената на информации за состојбите во образованието во сопствените држави и за активностите на синдикатите за подобрување на системот на образование во интерес на своите членови. Исто така, двата Синдикати се обврзуваат да си даваат подршка за позначајни активности кои ќе ги покренуваат пред надлежните државни органи, воспоставување контакти помеѓу раководствата на синдикалните организации од училиштата до највисоките раководства на Синдикатите, како и соработка на други прашања, кои се во рамките на нивните надлежности, секогаш поаѓајќи со целосно почитување и респектирање помеѓу себе.

Гостите од SPASH, во рамките на својата дводневна посета на СОНК беа во работна посета на неколку синдикални организации на СОНК како што се Нико Нестор и Ибрахим Темо во Струга, Сами Фрашери во Куманово, на кој што поблиску се запознаа со нивната работата. Исто така, остварија средби и со директорите на трите училишта како и со локалната самоуправа на Струга, на кои се разговараше за прашања кои се во нивна надлежност а се од сверата на дејностите што ги покрива СОНК и се од особена важност за нашите членови.

Гостите од SPASH имаа работна средба и со дел од раководството на СОНК (претседатели и секретари на Регионални одбори), со кој што разменија повеќе искуства околу организациската поставеност на двата Синдикати, проблеми со кои се соочени нивните членови и начини на решавање, социјалниот статус на вработените во образованието на сите нивоа, образовни системи  во сопствените држави и други прашања за кои имаат надлежност синдикатите.

Заедничка констатација беше дека двата Синдикати имаат многу слични или исти проблеми во рамките на своето работење и дека со интензивирање на соработката врз основа на потпишаниот Меморандум, успесите ќе бидат многу по забележани, а со тоа и придобивките на членовите на Синдикатите уште по големи.

УШТЕ ЕДНАШ СЕ ДОКАЖА ДЕКА НЕВИСТИНАТА ИМА КРАТКИ НОЗЕ

 На седмата редовна седница на Советот на СОНК, која се оддржа на 2-09-2017 година , каде на Дневен ред беа сите актуелни прашања во дејностите што синдикално ги обединува СОНК, беа поканети  надлежните  ресорни министри и тоа: Министерот за труд и социјална политика, г-ѓа Мила Царовска; Министерот за образование и наука, г-ѓа Рената Дескоска и Министерот за култура, г-динот Роберт Алаѓосовски.

На поканата за присуство на седницата, се одзва и присуствуваше Министерот за труд и социјална политика со најблиските соработници, заменикот Министер за култура и соработник од Министерството за култура, додека пак од страна на министерствот за образование и наука ( иако беше најавено дека ќе присуствуваат овластени преставници ), не  присуствуваше никој.

Во своето воведно излагање, претседателот Неделков подвлече дека во последните месеци социјалниот дијалог не е на потребното ниво. Ваквиот заклучок е поткрепен со тоа што досега раководството на СОНК има остварено по една средба со ресорните министри, а во меѓувреме се донесени повеќе законски и подзаконски акти кои директо навлегуваат во правата од работен однос и на нашето членство, а СОНК како релевантен социјален партнер не е консултиран , ниту повикан да учествува во расправа или изготвување на текстот на овие документи.

На седницата беа  отворени сите актуелни прашања од сите сфери на образованието и културата.

Министерот за труд и социјална политика, по однос на социјалниот дијалог и партнерство, истакна дека во иднина истиот  ќе се одвива непречено и надградува и со тоа ќе се дојде до решенија на отворените проблеми во дејноста.

Заменик Министерот во своето обраќање истакна дека се надева дека ќе се надмине проблемот со потпишувањето на Колективниот договор за култура.

Во продолжение на седницата, Советот на СОНК донесе Заклучоци во кои што се бара од ресорните министерства да почитуваат социјалниот дијалог и партнерсво на сите нивоа, со што благовремено би се  отстранувале сите недоразбирања по однос на сите отворени прашања. Исто така Советот на СОНК заклучи дека ќе се превземат конкретни активности за подобрување на социјалниот статус на своите членови- зголемување на платите, како и енергично спротиставување кон сите оние кои што од позиција на власт ќе се обидат да ги нарушуваат правата на вработените, согласно Закон и Колективен договор. Особено СОНК ќе обрне внимание на најавуваните реформи во некои дејности со што е можно да се предизвикаат техолошки вишоци, на што енергично се противи и соодветно ќе реагира.

Исто така, Советот на СОНК најостро го осуди игноранскиот однос на Министерството за образование и наука кон нашиот Синдикат, со што се искажува непочитување на повеќе од 90% вработени во образовни институции а се членови на СОНК, а воедно и непочитување на Закон, Колективни договори, Меѓународни конвенции и др., со што уште еднаш се потврдува нашето  кажување за непостоење на коректен социјален дијалог и партнерство на рамноправна основа.

СОНК уште еднаш подвлекува дека ќе ги употреби сите легални и легитимни средства за одбрана на правата и интересите на своите членови, кои му се загарантирани со правни документи.

 Оркестрираната и диригирана хајка против Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Република Македонија – СОНК, која дневно добива во жестина, сигурни сме дека како главна цел има разбивање на единството на Синдикатот и на ослабнување на неговата реална моќ, што ја има во одбрана на самостојноста и на правата на своето членство. Непобитен е фактот дека со очигледна поддршка од една од политичките партии во државата и со активно вклучување на неколку од информативните гласила, кои се блиски или под нивна контрола, стана пракса, без малку секој ден да се повторуваат лаги преку поединци кои биле или формално сеуште се членови на нашиот Синдикат, а  кои одамна се збогувале со сопствената чест и достоинство и без поговорно одработуваат туѓи нарачки.

Како поинаку да се толкува повторувањето на една лага во врска со платите во образованието, кои – ,, требало да се формираат според коефициенти од колективните договори и да бидат помножени со висината на минималната плата, за секое работно место поединечно” !!! Додатно, со неспроведување на таквата ,,законска” обврска, наставниците биле оштетени за 70 евра секој месец…”

Во оваа приказна особено зачудува фактот што најодговорните од СОНК, вклучително дури и Советот, кој е највисок орган на најголемиот синдикат во Р. Македонија, само пред една недела доставија Соопштение до јавноста , во кое во целост беше дадена постапката за формирањето на платите по колективните договори и што е правило кое се применува од страна на потписниците на истите. Но и покрај тоа, дел од средствата за јавно информирање и натаму ги пласираат опасните лаги и со перфидни наслови и текстови за отчленување од СОНК,…,, заради вршење на притисок од страна на раководството на Синдикатот врз членството за плаќање на синдикалната членарина…” Не сме сигурни дали се работи за свесна или потсвесна реакција од страна на таквите        ,, коректни” новинари, но непобитен е фактот дека СОНК, постои и функционира, врз основа на синдикална членарина и нема додатни средства, особено не од фондации, Тогаш, каков е тоа грев на раководството да бара членовите да плаќаат членарина, која произлегува од малкуте обврски, за разлика од правата што ги имаат како членови на Синдикатот За која цена и за каква ,, мирна ноќ” го прават тоа и членовите кои наместо во сопствената организација проблемите ги,, решаваат” преку медиумите, како и тие што им помагаат во тоа  – само тие знаат.

Со најголема одговорност, уште еднаш информираме дека минималната плата не е основица со која се формира висината на платите според колективен договор, во било која гранка во приватниот сектор или дејност во јавниот сектор. Согласно член 105, точка 2  од Законот за работни односи во кој стои… ,, При исплатата работодавачот мора да го почитува најнискиот износ определен со колективен договор, во согласност со закон, кој непосредно го обврзува работодавачот”… Согласно Колективниот договор за средно образование во член 34, став 1 стои…,, Најниската плата за најнизок степен на сложеност ја утврдуваат и објавуваат потписниците на овој Колективен договор, најмалку еднаш во календарската година…” Ваква одредба  задолжително има во секој  колективен договор на ниво на работодавец  или на гранка, во кои меѓу другото, се регулираат и платите. Тоа значи дека во секој од тие колективни договори, социјалните партнери што ги потпишуваат истите се договараат за висината на најниската плата за најнизок степен на сложеност, кој потоа се множи со секој поединечен коефициент на сложеност за секое работно место.  Доказ за тоа е Спогодбата помеѓу СОНК и МОН, потпишана на 28-10-2014 година, во која јасно стои во точка 1 од истата… ,, Најниската плата за најнискиот степен на сложеност за вработените во средните училишта изнесува 12.492 денари,,… а во точка 3 од истата стои…,, Основната плата на работникот не може да биде пониска од објавената висина на минималната плата во бруто износ во тековната година,,… Многу јасно е како што е и во ЗРО и во колективните договори, дека станува збор за две сосема различни категории, кои патем кажано различни се носителите како надлежни на истите, како и корисниците. Тоа значи дека- износот на гарантираната плата ја утврдува Владата на Р.М. со Закон, со претходно усогласување околу висината на истата со социјалните партнери, атоа се репрезентативните федерации на синдикатите и репрезентативните организации на работодавачите. Минималната плата се однесува само на категорија на работници каде висината на нивната плата е пониска од најниската плата за најнизок степен на сложеност, утврдени со колективен договор.

Ја користиме оваа прилика, да укажеме на опасноста со натпревар во наддавање на износ на минимална плата од било кои причини, а уште повеќе што токму СОНК е иницијатор за воведување на минимална плата во 2006 година, за кое имаме непоборливи докази и повеќе од 40.000 потписници на таа иницијатива во споменатата година. Од тука е и нашата дополнителна обврска дека, минималната плата неизбежно создава потреба од зголемување на платите во сите степени на сложеност на работните места, во секое претпријатие или установа и тоа соодветно на постоечкиот сооднос по колективен договор или закон. Во спротивно, ќе се создаде урамниловка, со сите последици за кои не треба посебно да се елаборира. Уште поопасно е барањето или формирањето на мислење дека износот на минималната плата треба да биде износ со кој ќе се множат коефициентите на сложеност на работните места, со што би се зголемила просечната плата во државата, што многу наликува на пат послан со цвеќе, а кој води во пеколот.

Сакаме да завршиме со пораката дека, СОНК и натаму ќе остане самостоен и моќен Синдикат , кој максимално ќе ги штити и развива правата на своето членство, а ,, адутите” кои сега ги користат  разбивачите и помагачите на ,, непослушниот” СОНК , многу брзо ќе им се претворат во бумеранг.