ОДРЖАНА 12-ТА СЕДНИЦА НА СОВЕТ НА СОНК

Советот на Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Република Македонија – СОНК, (највисок орган на одлучување помеѓу два конгреса), на 09.06.2018 година ја одржа својата 12-та редовна седница.

На оваа седница беа разгледани состојбите во дејностите: детска заштита, основно, средно и високо образование, наука и култура. Врз основа на исцрпната расправа Советот едногласно ги донесе следниве Заклучоци.

КВАЛИТЕТЕН СОЦИЈАЛЕН ДИЈАЛОГ, ПРЕДУСЛОВ ЗА ОСТВАРУВАЊЕ НА ПРОФЕСИОНАЛНИТЕ ПОТРЕБИ И СОЦИЈАЛНИТЕ ПРАВА

НА ЛАГАТА И СЕ КРАТКИ НОЗЕТЕ

Деновиве се изнаслушавме лелеци и плачови од Синдикатот на културата на Република Македонија (СКРМ) кои што, како што велат тие, биле излажани од министерството за култура, а во врска со нивелација на платите во културата.

Премногу наивно од СКРМ, а и од сите оние кои поверувале во дилот помеѓу министерството за култура и “нивниот социјален партнер” – СКРМ, дека со мартовска плата ќе има нивелација на платите во установите од културата. Наивно, аматерски и со голема доза на потценување на вработените во културата е оваа лажна информација пласирана  во јавноста на крајот на минатата година, а во интерес на двете споменати институции, секој од свој интерес за поентирање во дадената ситуација.

Ќе изнесеме неколку факти кои го поткрепуваат нашето тврдење, за кои што објавивме статус и став на СОНК околу оваа проблематика уште на 26 декември 2018 година со наслов “Траги-комична претстава по сценарио , режија и главни улоги на министерството за култура и СКРМ”, што изворно може да се прочита на нашата страница тука.

Со таа објава дури не беше спомнато ниту дека доаѓа и  период на избори, период каде што согласно изборниот законик не е возможно зголемување на платите во јавниот сектор. Но и покрај тој силен факт, двете институции до пред некој ден беа убедени во сопствените лаги. Едните дека ќе направат добро дело и конечно нешто ќе направат за вработените во културата, а другите дека заради нив ќе се нивелираат (зголемат) платите на дел од вработените во културата.

Едните ќе си купат социјален мир и одбегнување на реалноста, а другите ќе станат “херои во културатa” и со такви евтини лаги и манипулации ќе зграбат што поголем број на членови, кои патем речено, секојдневно со лаги се обидуваат да зачленат членови на сметка на отчленување од СОНК.

Впрочем, СКРМ не престанува да лаже заради сопствени интереси дека е единствениот синдикат за култура кој што се грижи за вработените во културата, а особено за уметниците, дека е заслужен за договорот за нивелација на платите, за изготвување на нов колективен договор во културата, закон за култура………и што уште не, само да дојде до што повеќе членови, повеќе членарина, повеќе лични интереси на поединци.

Логична последица на се ова е прашањето, како сега раководството на СКРМ ќе му објасни на своето членство, зошто нема нивелација и зголемување на платите во март?! Зарем ќе се правдаат дека не знаеле за изборниот законик?! Или, ќе сметаат за доволно дека со една блага, неубедлива реакција, па и со срамежлива закана дека ќе немаат разбирање за нивните изговори, а и нема да имаат ниту грам толеранција, ниту минута доцнење……..

Дали е доволно ова за работниците во културата???

Впрочем, ова е проблем на СКРМ, и според народната поговорка “како ќе си посееш, така ќе си жнееш” !

Нашата цел со објавување на овој текст е да ја изнесеме вистината во јавноста, а особено кај културните работници, дека со лаги и манипулации не може да се дојде до успех, кој што впрочем, сите го посакуваме.

Вистината е една и единствена, а тоа е дека СОНК долг период работеше со министерството за култура за изедначување (нивелација) на платите согласно колективниот договор, кој што беше изработен и поминат на јавна расправа во синдикалните организации од културата. Единствен проблем беше примената односно, СОНК не сакаше да го потпише тој договор додека не се обезбедат средства за реализација.

Се другото е лага и манипулација со културните работници, на сопствена штета на дејноста, а во интерес на поединци.

И на крајот, не заборавајте дека СОНК континуирано преку средствата за јавно информирање и особено преку организирање на јавни протести го искажува незадоволството на членовите од културата за хаосот во однос на плати, надоместоци на плати, работни услови, кариерен развој и други проблеми што ги имаат вработените во оваа дејност.

На денешната Прес-конференција, што се одржа пред седиштето на СОНК, со почитување на протоколите и строгите мерки на претпазливост, претседателот на СОНК, Јаким Неделков, јавно побара од директорите на училиштата да им се исплати додаток на плата за зголемен обем на работа, на оние работници коишто во месец октомври заради реализација на воспитно-образовниот процес беа ангажирани повеќе од законската норма. Од таа причина, ова е јавно укажување до сите директори да го почитуваат Законот за работни односи, Општиот колективен договор за јавен сектор и Известувањето од Министерство за образование и наука, со тоа што во платата за месец октомври, на сите оние коишто имаат прекувремена работа, да им се исплати додаток за прекувремена работа. Во спротивно, ние како синдикат, ќе реагираме во рамките на нашите надлежности и во согласност со сите закони за оставрување на правата од работен однос на нашите членови.

Исто така, СОНК укажа, преку средствата за јавно информирање,на сите оние наставници кои работат онлајн настава од училиште и бараат доброволно да работат од дома, истото да им се овозможи,заради заштита од Корона вирусот. Со тоа ќе се избегнат можностите за зараза на наставниците при патувањеод и до работа и контакти на работното место, а воедно ќе се заштеди одредена сума на средства за патување, од една страна и за затоплување на училниците, од друга страна. Уште еднаш потенцираме, да им се овозможи само на оние наставници, кои доброволно сакаат да ги користат сопствените ресурси – домашен интернет, домашен компјутер и домашна просторија.

СОНК побара од Министерството за образование и наука што поскоро да ја разгледа можноста за реализирање на наставата наместо со физичко присуство од 1-во до 3-то одделение, истата да се одвива онјалн во домашни услови. Исто така, да им се овозможи работа од дома и на  сите оние наставници коишто доброволно би се согласиле да ги користат сопствените ресурси, се со цел да се заштитат од можната инфекција, особено хронично болните и повозрасните работници.

ЈАКИМ НЕДЕЛКОВ ЕДИНСТВЕН КАНДИДАТ ЗА ПРЕТСЕДАТЕЛ НА СОНК

Министерството за образование и наука – МОН на денешната работна средба со претставници на Самостојниот синдикат за образование, наука и култура на Република Македонија – СОНК, излегоа со предлог за зголемување на платите на вработените во основното, средното и високото образование за 10%, отпочнувајќи од јануарската плата 2020 година. Всушност, тоа беше и барањето на СОНК, зголемувањето на платите во образованието да отпочне со јануарската плата, што по долги и тешки преговори и под притисок за организирање на Генерален штрајк, МОН го прифати ова барање. Со 10-те проценти се доби приближно процентот којшто го бараше СОНК за зголемување на платите во однос на минималната плата на национално ниво, што изнесува околу 25%, а со ова последно зголемување од 10% платите во образованието кумулативно се зголемени околу 22%.

На оваа работна средба договорено е во наредниот период да се отпочнат конструктивни преговори во врска со исплата на регрес за годишен одмор, исплата на реални трошоци за превоз, исплата на прекувремени часови од работа, реална исплата на работа во паралелки со комбинирана настава и други прашања коишто ќе се регулираат со измени и дополнувања на колективни договори за основно и средно образование. Исто така, договорено е што поскоро да се сретнат работните групи на МОН и СОНК за усогласување на Колективниот договор за високо образование и наука, којшто во работна верзија е изработен од страна на СОНК.

Самостојниот синдикат за обазование, наука и култура на Република Македонија – СОНК во соработка со Македонското здружение за заштита при работа – МЗЗПР, на 11.05.2023 година, одржа завршна конференција на тема: „Безбедност и здравје при работа во дејностите на образование и наука“.

На конференцијата присуствуваа бројни членови на СОНК, претседатели на грански синдикати при Конфедерацијата на слободни синдикати на Македонија, а со своето присуство конференцијата ја збогатија и гостите од синдикатите за образование од Србија, Црна Гора, Босна и Херцеговина, Албанија и Косово.

Од особена чест беше присуството на министерот за образование и наука, г-дин Јетон Шаќири, кој имаше свое обраќање пред присутните, во кое посочи дека Министерството за образование и наука – МОН, активно работи на подобрување на условите за работа, безбедноста и здравјето на сите лица инволвирани во образовниот систем, како и на подобрување на безбедноста во училиштата.

Од страна на СОНК, свое излагање имаше претседателот на СОНК, г-дин Јаким Неделков, а како дел од проектниот тим беше и Татјана Јаневска Поцевски, која воедно беше и модератор на конференцијата.

Резултатите од спроведеното истражување, за тоа колку вработените во образованието се запознаени со безбедноста и здравјето при работа, ги презентираше м-р Милан Петковски, проект менаџер од МЗЗПР.

Конференцијата беше одлична можност да се слушнат искуствата на земјите од регионот, во врска со примената на законот за безбедност и здравје при работа (БЗР).

На крај од конференцијата беа изнесени заклучоци кои произлегоа од овој проект, а кои ќе дадат јасна слика за тоа како се грижи државата за безбедноста и здравјето во образованието и науката, но ќе дадат и патоказ кон подобрување и унапредување на сигурноста во образовниот процес.

Проектот беше оценет повеќе од успешен. Но, СОНК нема да застане тука и во иднина ќе се залага за здрави и безбедни работни услови. Исто така, ќе придонесува за зголемување на свеста кај вработените и работодавачите, кои не смеат да штедат кога е во прашање менталното и физичкото здравје на своите вработени. Затоа е потребна соработка меѓу работодавачите, работниците и нивните синдикати.

СОНК и МЗЗПР и понатаму ќе ја следат состојбата со примената на законот за БЗР и онаму каде ќе се детектираат слабости и неправилности, ќе се обидат да интервенираат, со цел надминување на истите.

Во организација на Конфедерацијата на слободни синдикати на Македонија (КСС), раководството на СОНК влегува во завршна фаза на подготовките за најавениот социјален протест, што ќе се одржи на 17 јануари 2018 година во 5 минути до 12 часот, пред Владата на Република Македонија.

На овој протест активно учество ќе земат 11 грански синдикати кои се здружени во  КСС, кои на 21  Декември  2017 година  донесоа Одлука со која јавно ќе го изразат своето незадоволство за односот на актуелната власт кон репрезентативните синдикати, неможноста преку социјален дијалог да ги остварат своите социјални барања, како и да го искажат својот револт за сé пожестокиот притисок на раководните лица во јавните установи врз синдикалните активисти. Ваквите состојби во дејностите што ги покриваат гранските синдикати во КСС, а секако и во СОНК, на раководствата и на  членовите на синдикатите им даваат и погоем поттик и енергија за изразување на своето незадоволство преку протест, а особено по молкот и игнорантскиот однос на власта, која и покрај уредно доставена документација за протестот, сеуште не најде за потреба да разговара со раководството на КСС за проблемите на работниците во јавниот сектор и нивните барања.

Раководството на СОНК очекува во последната недела до одржување на протестот од страна на власта на сите нивоа, да се направи обид за спречување на членовите на нашиот синдикат да излезат на мирен протест. Ова ќе го сметаме за директно мешање во работата на синдикатите, што е со Устав загарантирано право и за таквите постапки законодавецот предвидел и казна затвор до 3 години. Сакаме навреме да предупредиме и да укажеме дека секој оној кој ќе се обиде на било каков начин  да го спречи социјалниот протест ќе биде соочен со правна постапка против него. Воедно, го охрабруваме нашето членство  да пријавува и доставува информација и документација доколку има обид за дејствија од страна на лица или претставници на институции, со кои се попречува правото на протест. Исто така, сакаме да ги предупредиме и директорите и раководните лица на установите ( градинки, училишта, културни установи, високообразовни и научни установи) да не планираат активности како што се совети, семинари итн., во периодот кога е закажан Јавниот Протест. Со оглед дека протестот е закажан  повеќе од две недели и таквите постапки на директорите ќе ги сметаме за обид на спречување за одржување на Јавниот Протест што е казниво според Кривичниот законик на Р. Македонија.